02-24-2020, 12:14 PM
AKCİĞER KANSERİNDE KARDİYOPULMONER REHABİLİTASYON
Akciğer kanseri, görülme sıklığı, yüksek mortalitesi, başlangıçtaki asemptomatik seyri nedeniyle, genellikle geç tanı konulan ve yaşam beklentisinin düşük olduğu bir kanser tipidir.
Amerika Birleşik Devletleri’nde 100,000 kişide akciğer kanseri görülme sıklığı kadın ve erkekte yılda 60,1, ölümler ise her iki cins için 48,4’dür. (1). Uluslararası Kanser Ajansı’nın 2012 yılı için yeni tanı alan kanser tahminlerine göre dünyada en çok tanı konulan kanser akciğer kanseri (%13,0) iken, kanserden ölümlerin de en çok akciğer kanserinde (%19,4) gerçekleştiği belirtilmiştir. Bu şekilde kanser artış hızının devam etmesi durumunda, dünya nüfusunun artışına ve nüfustaki yaşlanmaya bağlı olarak 2025 yılında toplam 19,3 milyon yeni kanser vakası olacağı belirtilmiştir. Kanser vakalarının ve kanserden kaynaklanan ölümlerin yarısından fazlasının az gelişmiş ülkelerde olduğu gösterilmiştir (2).
Türkiye’de kanser sıklığı dünya ve dünyanın gelişmekte olan ülkeleriyle benzerlikler göstermektedir. Türkiye’de 2009 yılında erkeklerde yüz binde 269,7, kadınlarda ise 173,3 bulunmuştur. Erkeklerde en sık görülen kanserlerde birinci sırada akciğer (%66) iken, kadınlarda akciğer kanseri 5. sıradadır (%8,1). Son yıllarda kadınlarda da gittikçe artmaktadır. Akciğer kanserinde hastaların yarısı ileri evrede teşhis edilmektedir (3). Akciğer kanserinde 5 yıllık yaşam beklentisi %15’tir (4). Erken tanı konursa bu oran % 52,6’ya çıkar. Ancak hastaların sadece %15’i erken evrede tanı alabilmektedir (5). Akciğer kanserli olgularda altta yatan bir kronik akciğer hastalığı olabildiği gibi, ondan bağımsız başka komorbiditeler de olabilir.
Primer akciğer kanserli olgularda, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) prevalansının erkeklerde %73, kadınlarda %53 olduğu belirtilmiştir (6). KOAH ve akciğer kanseri bir arada olan hasta popülasyonunda, atelektazi, pnömoni,entubasyon veya mekanik ventilasyon gerektiren akut solunum yetmezliği gibi ameliyat sonrası komplikasyon insidansı yüksek bulunmuştur (7). 2014 yılında yapılan, komorbiditeler ve ameliyat sonrası pulmoner komplikasyonları araştıran prospektif bir çalışmada hastaların %55’inde kardiyak komorbiditelerin olduğu (geçirilmiş miyokard infarktüsü, miyokardial revaskülarizasyon, stent takılmış olması, ritm bozuklukları, hipertansiyon, miyokardiyopati) belirtilmiştir.
Diğer komorbiditeler; renal, diabet, periferal vasküler hastalıklar, hafif ve orta derecede KOAH, obesitedir (8). Yukarıda bahsedilen komorbiditelere ek olarak sigara içme alışkanlığının yüksek olduğu akciğer kanseri olan hastalarda sıklıkla egzersiz kapasitesinin azaldığı, istirahat dispnesi, yorgunluk, huzursuzluk, polinöropatinin görüldüğü belirtilmiştir (8). Yapılan diğer araştırmalarda akciğer kanserli olgularda bu bulgulara ek olarak depresyon, anksiyete, bulantı, uykusuzluk ve kilo kaybı gibi semptomların da olduğu belirlenmiştir (9-14).
KULLANILAN ÖLÇEKLER
1-ECOG Performans ölçeği
2-KARNOFSKY ölçeği
3-CHARLSON ölçeği
4-MMRC dispne ölçeği
KARDİYOPULMONER REHABİLİTASYON PROGRAMI
1-Hava yolu temizliği = Shaker yardım cihazı ile temizleme yapılır
2-Dirençli egzersiz eğitimi = Serbest ağırlık yada direnç bandı ile omuz abd. ve flex. , alt ext. bağlanarak diz ekst. yaptırılır.
3-Aerobik egzersiz = Koşu bandında sürekli olarak egzersiz
4-Sekresyon atılımı = Perküsyon ve pozisyonlama yaptırılır
KISA SÜRELİ HEDEFLER
1-Solunum kontrolünü öğretmek
2-Akciğer hijyenini sağlamak
3-Nefes darlığını azaltmak
4- Akciğer havalandırmasını arttırmak
UZUN SÜRELİ HEDEFLER
1-Periferik kas kuvvetini arttırmak
2-Egzersiz kapasitesini arttırmak
3-Yorgunluğu azaltmak
4-Yaşam kalitesini arttırmak
5-Egzersiz alışkanlığı edindirmek
SAĞLIKLI GÜNLER DİLERİM , İYİ ÇALIŞMALAR