Oturum Aç

**Fzt.Ensar** · 03-21-2020, 05:47 PM

DONUK OMUZ NEDİR ?

Glenohumeral eklem kapsülünde sinovyal enflamasyon ve onu takip eden fibrozis artmasıdır.Bu fibrozis oluşumuyla omuz ekleminin hacmi azalır ve hareket kısıtlılığı oluşur.

Etyolojisi ve doğal seyri kesin olarak ortaya konamamıştır.

TARİHÇESİ

Ø 1875 yılında Fransız patolog Duplay ‘’Peri-Arthrite Scapula-Humerale’’ olarak adlandırmıştır.
Ø Codman ise hastalığı detaylı tanımlamıştır.
Ø 1945 yılında Neviaser ’’Adesiv Kapsülit’’ terimini glenohumeral eklemdeki sinovyal değişiklikler için kullanmıştır.
Ø Lundberg de primer ve sekonder sınıflandırmıştır.

EPİDEMİYOLOJİSİ

Donuk omuzunun genel görülme sıklığı %2-5 arasındadır. Diyabet (tip 1) veya tiroid olan kişilerde ise %10-40 arası değişmektedir. Kadınlarda daha sık görülmektedir. Irk farklılığı belirtilmemiştir. Sedanter kişilerde görülmesi çok olasıdır.

BELİRTİLERİ

Dinlenme durumunda geçmeyen ağrı
Gece uyumayı zorlaştıran ağrı
Gün içerisinde şiddetli omuz ağrısı
Omuz hareketlerinde kısıtlılık.
İnternal/eksternal rotasyonda ciddi azalma

TANI

Çoğunlukla hasta hikayesi, klinik ve radyolojik muayene ile tanı konur. Genel olarak sinsi bir başlangıç yapar. Deltoid kasının insersiyosunun etrafında yoğun ve aşağı doğru yayılan ağrı mevcuttur. Günlük hareketleri kısıtlayan ağrıları vardır hastanın. Ağrılar nedeniyle hareketsizliğe bağlı olarak deltoid ve supraspinatus kaslarında atrofi görülür. Manyetik rezonans (MR) rotator manşet, labrum ve kapsül gibi yumuşak dokulardaki patolojiler inceler ama sıklıkla kullanılmaz. MR artrografi kapsül kalınlığını ve azalmış eklem hacmini gösterir. Hastaların yaklaşık %30’una rotator manşet patolojisi de eşlik ettiğinden ultrason ile görüntüleme önem kazanmıştır.

Cyriax donuk omuzun teşhisinde kapsüler paterni tanımlamıştır. Bu tanıma göre eksternal rotasyon, abduksiyondan ve internal rotasyondan daha kısıtlıdır. Kol yanda iken eksternal rotasyonun %50’den az olması veya 30°nin altında olması donuk omuzun en önemli bulgusudur.

Primer donuk omuzda eksternal rotasyon kısıtlılığı (anterior kapsül kısalığı), sekonder donuk omuzda internal rotasyon kısıtlılığı (posterior kapsül kısalığı) daha belirgindir.

KLİNİK EVRELERİ

TEDAVİ
''Tedaviler evrelere göre şekillenir''

EVRE 1:

>>Ağrıyı ve inflamasyonu azaltmak
>>Hastanın uyumasını sağlamak
>>EHA’nı korumak

DİKKAT:
Hasta bilgilendirilmeli hastalığı konusunda. Evreleri, tedavi sürecinde neler yapmalı/yapmamalı.
Anksiyete ve ağrı kontrolü oluşturulmalı.

Gece uyku esnasında şiddetli ağrıyı azaltmak için yan yatışta üstte hasta kolu kalacak şekilde yatmalı ve koltuk altına yastık koymalıdır.

Hastanın aktif tetik noktaları iyi değerlendirilmelidir.( aktif tetik noktaları: üst ve orta trapez ve SCM, serratus anteriorda ve pektoral kaslardadır çoğunlukla.)

Hasta psikolojik desteğe ihtiyaç duyabilir.
Hasta omuz askısı kullanması engellenmeli.
Analjezik, antiinflamatuar ve gerekirse kortikosteroid ilaç kullanımına başlanmalı veya enjeksiyon tedavisi düşünülmelidir. ( doktor tavsiyesiyle) Omuz çarkı ve parmak merdiveni kesinlikle kullanılmamalıdır.
Sıcak modaliteler kesinlikle uygulanmamalıdır.

FİZİK TEDAVİ 1:

+Egzersizlerden sonra mutlaka 15 dakika buz
+VAS 7 ve altına indiği zaman egzersiz programına başlanabilir; fakat ağrı sınırına çok dikkat edilmelidir.
+Egzersizler sırt üstü yapılmalıdır.

Glenohumeral distraksiyon
İnferior glenohumeral mobilizasyon
Pasif omuz fleksiyonu
Skapular planda pasif eksternal rotasyon-internal rotasyon
Skapular planda pasif abduksiyon
Skapular retraksiyon
Tetik noktalar için yumuşak doku mobilizasyon teknikleri
Üst trapez ve sternokladiomastoid kaslara germe
Manuel olarak pektoralis majör /minör kaslarını germe
Sırt üstü yatarken aktif asistif (sopa ile) fleksiyon, skapular planda abduksiyon ve rotasyon egzersizleri.

FİZİK TEDAVİ 2:

=>Ağrı için gerekirse transkutanöz elektrik stimülasyonu (TENS) uygulanmalı.

=>Şiddetli ağrı durumlarında günde 5-6 kez 15dk buz uygulanmalı.

[Resim: WDBO0C.jpg]

EVRE 2:
>>Ağrıyı ve inflamasyonu azaltmak
>>Ağrı sınırları içinde EHA’yı artırmak >>Skapulatorasik kasları kuvvetlendirmek
>>Basit günlük yaşam aktiviteleri sırasında kolun kullanımına teşvik etmek.

DİKKAT:

Ağrı azalmadığı (VAS 6 ve altında olmalı) takdirde evre 1 programına devam edilmelidir.
Hastalar ayakta yerçekimine karşı aktif asistif egzersizlere başlayabilir.

FİZİK TEDAVİ:

+Hastalara Wand egzersizleri ve self germe egzersizleri mutlaka ev programı olarak verilmelidir.

Ağrı sınırları içinde fleksiyon, skapular planda abduksiyon ve skapular planda eksternal rotasyon-internal rotasyon yönünde hafif germe egzersizleri başlanabilir.
Posterior kapsül germe
Wand (sopa) egzersizleri
Self germe egzersizleri
Makara egzersizleri
Skapulatorasik kuvvetlendirme egzersizleri.

EVRE 3:

>>EHA’yı artırmak
>>Rotator manşet ve skapulatorasik kas kuvvetini artırmak.
>> Hastaların günlük yaşam aktivitelerinde tam bağımsızlığını sağlamak.

DİKKAT:

     Primer donuk omuzda EHA’nın sağlam omuz ile aynı seviyelere ulaşamayacağı konusunda hasta bilgilendirilmeli.
    Ağrı düzeyine / süresine hep dikkat edilmelidir. Ağrı çoksa düşük yoğunluk ve süre kısa tutulmalıdır. Ağrı azaldıkça yoğunluk ve süre arttırılabilir.

FİZİK TEDAVİ:

+Bu evrede yoğun ve tüm planlarda germe uygulanabilir. Egzersiz bittikten 2 saatten uzun süre ağrı devam ediyorsa (ağrı azalmıyorsa ) yoğunluk ve süre tekrar değerlendirilmelidir.

Tüm yönlerde pasif germe egzersizleri
Self germe egzersizleri (sık tekrarlı)
Rotator manşet ve skapulatorasik kas kuvvetlendirme egzersizleri

CERRAHİ

1-Anestezi altında manipülasyon

6 aydır konservatif tedaviye yanıt vermeyen hastalarda tercih edilir. Bu işlemde hasta anestezi altında iken, omuz ekleminde patolojiye neden olan daralmış kapsül ve skar dokusuna cerrah tarafından kuvvet uygulayarak gerdirilip, yırtılması amaçlanır.

2- Omuz artroskopisi

Anestezi altındaki manipülasyonlarda oluşabilecek komplikasyonlardan dolayı daha güvenli olduğu için omuz artroskopisi tercih edilebilir.

Cerrahi sonrası rehabilitasyon gereklidir. Genellikle ameliyatın ertesi günü başlanır.

KAYNAK:
ÇELİK, Derya,''Donuk Omuz ve Rehabilitasyonu,''Turkiye Klinikleri J Physiother Rehabil-Special Topics 2017;3(1):23-9
BAYKAL, Yakup Barbaros; ATAY, Tolga; KOCADAL, Onur, Donuk/donmuş omuz, TOTBİD Dergisi, 2013; vv:379–384.

ETİKET:Donuk Omuz, omuz eklemi, Omuz, frozen shoulder, ortopedi, fizyoterapist, egzersiz, fibroz, tens, wand egzersizi, EHA, germe, fizik tedavi

Oturum Aç
Kullanıcı Adı/Email:
Şifre:	Şifremi Unuttum?
	Beni Hatırla