Yüz felci terimi genellikle yüz kaslarında zayıflık anlamına gelir, esas olarak fasiyal sinire geçici veya kalıcı hasar veren bir sorundur. Yüz felci, yüz ifadesi kaybıyla sonuçlandığı için hasta üzerinde önemli bir etkisi olan şekil bozukluğu olan bir bozukluktur; en sık Bell’s Palsi (BP) olarak bilinen benign kendini sınırlayan enflamatuar bir durumdan kaynaklanır. BP kraniyal sinirleri etkileyen en yaygın nörolojik bozukluklardan biridir ve dünya çapında yüz felçlerinin en yaygın nedenidir. Akut tek taraflı yüz felci vakalarının yaklaşık% 60-75'ini oluşturduğu düşünülmektedir. Yüz ifadesinin tüm kaslarını sağlayan yüz sinirini içeren idiyopatik, akut periferik sinir felcidir.(1) BP genellikle total, tek taraflı alt motor nöron lezyonu olarak görülür. Herpes virüslerinin neden olduğu enfeksiyonlar, yapılan araştırmalarda Bell’s palsisine neden olabildiği bildirilmiş.(2)

Temporal kemiğin petrous kısmını içeren kırıklar ve fasiyal sinirin dallarını geçen yüz yaraları fasiyal sinir felçlerine neden olabilir. Ya da parotis maligniteleri, yüz ve akustik nöroma gibi maligniteler de yüz felcinin nedenleri arasında olabilir.
Yüz felçleri, supranükleer ve infranükleer sistem olmak üzere iki türe ayrılır. Alt yüzü innerve eden nöronlar kontralateral motor korteksten üst motor nöronları (UMN) alırken, üst yüze giden nöronlar bilateral UMN innervasyonu alır. Bu nedenle bir UMN lezyonu, bilateral kortikal temsile bağlı olarak frontalis ve orbicularis oculi kaslarının bir miktar korunması ile tek taraflı yüz felcine neden olur. Ayrıca, istemli yüz hareketleri bozulmasına rağmen, yüz yine de duygusal tepkilerle, örneğin gülmeyle hareket edebilir. İpsilateral kol (monoparezi) veya kol ve bacak (hemiparezi) veya disfazi parezi, daha geniş serebrokortikal hasar nedeniyle ilişkili olabilir. (3)
Alt motor nöron (LMN) yüz felci, istemli ve duygusal yanıtlar için tüm yüz ifadesi kaslarının tek taraflı felçiyle karakterizedir. Alında hareket olmaz ve hasta bu taraftaki gözü kapatamaz. Kapanma girişimi, gözün yukarı doğru yuvarlanmasına neden olur (Bell'in işareti). Ağız köşesi düşer ve nazolabial kıvrım silinir. Etkilenen taraftaki dişlerde plak birikir. Lezyonun yerine bağlı olarak, tat kaybı veya hiperacusis gibi başka kusurlar da görülebilir.(3)



 
Yüz felcinin en çok bilinen türü idiyopatik olduğu düşünülen Bell's palsi'dir. Bell's palsi insidansı 100.000 kişi başına yaklaşık 20 kişidir. Bir viral etiyolojiye (herpes simpleks virüsü gibi) bağlı bir faktör olduğundan şüphelenilmektedir.
Ramsay Hunt sendromu fasiyal siniri etkileyen bir zona enfeksiyonunun semptomlarını tanımlamak için verilen addır. Bu semptom ile başvuran hastalar genellikle işitme kaybı riskine Bell palsi hastalarından daha fazla sahiptir ve hastalığın seyri daha acı vericidir. Ayrıca, bu hastalarda daha düşük bir iyileşme oranı gözlenmektedir. (4)
Kene ısırıkları yoluyla enfeksiyon, yüz felcine neden olabilir. Lyme hastalığının tüm semptomları ile birlikte ortaya çıkar. Lyme hastalığından etkilenen hastaların % 10'unda yüz felci gelişmekte, bu hastaların % 25'inde bilateral palsi görülmektedir.(5)
Bunların haricinde travmalara, (bazal kafatası kırıkları,yüz yaralanmaları,orta kulağa penetran yaralanma) metabolik hastalıklara, (Şeker hastalığı,Hipertiroidi,Gebelik,Hipertansiyon) neoplastik hastalıklara(İyi huylu parotis lezyonları,7.kranial sinir tümörü,glomus jugulare tümörü,lösemi,menenjiom,hemanjioblastoma) bağlı olabilir.

 
Fasiyal sinir felci ayırıcı tanısı düşünüldüğünde en önemli faktör lezyonun LMN mi yoksa UMN mi olduğudur.Üst yüz kaslarının bilateral kortikal innervasyonu nedeniyle, sadece LMN lezyonları tam yüz felci ile sonuçlanacaktır, ancak bu her zaman böyle değildir. Bu nedenle, UMN genel LMN yüz siniri paralizi en klinik açıdan yararlı bir değerlendirme için orbicularis oculi ve frontalis kaslarını değerlendirmek önemlidir. Alın etkilenmezse (yani hasta etkilenen taraftaki kaşları tamamen kaldırabilirse), yüz felci muhtemelen Üst Motor Nörondaki (UMN) bir lezyonun sonucudur. Hastanın etkilenen kaşını kaldıramayacağı şekilde alnı içeren felç, bir Alt Motor Nöron (LMN) lezyonudur.(6)

 
Diyabet,hamilelik - hiper pıhtılaşabilirlik, yüksek kan basıncı, artan sıvı yükü, virüs enfeksiyonu ve bastırılmış bağışıklık nedeniyle olabilir- kulak enfeksiyonu, üst solunum yolu enfeksiyonu ,obezite yüz felci için risk faktörleri arasındadır.Bell's palsinin tekrarlayan atakları nadirdir. Ancak bu vakaların bazılarında, ailede tekrarlayan ataklar öyküsü vardır. (7)

 
Araştırmacılar ayrıca kadınların erkeklerden daha yüksek skorlar aldıklarını ve daha erken kas fonksiyonlarına sahip olduklarını, genç hastaların yaşlı hastalardan daha iyi sonuç aldığını ve gelişimsel fasiyal sinir felci nedeni olan hastaların travma sonrası yüz siniri olan hastalardan daha iyi sonuç verdiğini bulmuşlardır. Prognostik olarak, hastalar 3 gruba ayrılır:
Grup 1 - Sekelsiz yüz motor fonksiyonunun tamamen iyileşmesi
Grup 2 - Yüz motor fonksiyonunun eksik iyileşmesi, ancak eğitimsiz gözle görülebilen kozmetik kusurları yok
Grup 3 - Kozmetik ve klinik olarak belirgin olan kalıcı nörolojik sekeller
Bell felci olan hastaların yaklaşık% 80-90'ı 6 hafta ila 3 ay içinde fark edilir bir şekil bozukluğu olmadan iyileşir. Bell palsi hastası olan hastaların çoğunda nöropraksi veya lokal sinir iletim bloğu vardır. Bu hastalar muhtemelen sinirin hızlı ve tam bir iyileşmesine sahip olacaktır. Aksonotmesisli, aksonları bozan hastalar oldukça iyi bir iyileşmeye sahiptir, ancak genellikle tam değildir.60 yaş ve üstü hastalar yaklaşık% 40 oranında tam iyileşme şansına sahiptir ve daha yüksek sekel oranına sahiptir. 30 yaşından küçük hastaların tam iyileşme ve / veya uzun süreli sekellerden sadece% 10-15 daha az şansı vardır.(8)

Değerlendirme

Öykü ve fizik muayene değerlendirmeyi yönlendirir. House-Brackmann Yüz Sinir Derecelendirme Sistemi fasiyal sinir zayıflığının derecesini tanımlamak için kullanılabilir. Bu derecelendirme sistemi I (zayıflık yok) derecesinden VI'ya (tam zayıflık) gider. Sunum BP ile tutarlı ise, laboratuvar veya radyografik testlere gerek yoktur. Atipik özellikler varsa, hastaların semptomlarının merkezi bir nedeni için değerlendirilmesi gerekebilir. Benzer şekilde, Lyme hastalığı testi de olası kene kaynaklı hastalıkların geçmişine dayanmaktadır. Lyme hastalığı için rutin testler, kene ısırığı öyküsü, deri döküntüsü veya artrit gibi hastalığın diğer bulguları olmadan önerilmemektedir. Diyabetik test yapılmamalıdır, çünkü fasiyal sinir felci diyabetik nöropati olarak kabul edilmez. Lyme hastalığı için en uygun görüntüleme zamanlaması konusunda fikir birliği yoktur, ancak çoğu kaynak 2 ay sonra yüz felcinde iyileşme olmadığını önermektedir. Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI) tercih edilen görüntüleme yöntemidir. MRG, fasiyal sinir iltihabını tespit edebilir ve schwannoma, hemanjiyom veya yer kaplayan bir lezyon gibi diğer durumları dışlayabilir.
Sinir iletim çalışmaları ve Elektromiyografi (EMG), şiddetli BP'li hastalarda sonuçların belirlenmesine yardımcı olabilir.
Elektronörorgrafi, her iki taraftaki yüz kaslarının ürettiği potansiyellerdeki farkı izlemek için EMG'yi kullanır.
İşitme kaybından işitsel uyarılmış potansiyellerden daha fazla şüpheleniliyorsa ve odyografi yapılmalıdır.
KB'nin klinik değerlendirmesi için bir derecelendirme sistemi vardır. Derecelendirme sistemi hafif ila şiddetli disfonksiyon arasında değişir.
Diğer testler arasında tükürük akışı, yırtılma fonksiyonu ve sinir uyarılabilirliği testi bulunur.



 
Bell palsi başlangıcı tipik olarak anidir ve semptomlar 48 saatten daha kısa sürede zirve yapma eğilimindedir. Bu ani başlangıç, genellikle inme veya tümör geçirmekten korkan ve yüz görünümlerinin bozulmasının kalıcı olacağından korkan hastalar için korkutucu olabilir. Semptomlar belirginleşmek için birkaç saat gerektirdiğinden, çoğu parezi vakası muhtemelen uyku sırasında başlar. Felç, yüzün alnını ve alt yönünü içerir. Hasta, etkilenen tarafta gözü kapatamadığını veya gülümsemediğini bildirir. Ayrıca felç tarafında artan tükürük salgısını bildirebilir. Felç yüzün sadece alt kısmını içeriyorsa, merkezi bir nedenden şüphelenilmelidir (yani supranükleer). Hasta, supranükleer yüz felci ile birlikte kontralateral güçsüzlük veya diplopi şikayeti varsa, inme veya intraserebral lezyondan kuvvetle şüphelenilmelidir.
Bir hastada kademeli olarak yüz felci, kontralateral tarafın zayıflığı veya travma veya enfeksiyon öyküsü varsa, yüz felçlerinin diğer nedenleri kuvvetle düşünülmelidir. Parezinin ilerlemesi mümkündür, ancak genellikle 7-10 günden fazla ilerlemez. Bu noktanın ötesinde bir ilerleme farklı bir tanı olduğunu düşündürmektedir. İki taraflı yüz felci olan hastalar Guillain-Barré sendromu, Lyme hastalığı ve menenjit açısından değerlendirilmelidir.
Hastaların üçte ikisi gözyaşı akışı semptomu verir. Bu, gözyaşı atılımında orbicularis oculi'nin azalmış fonksiyonundan kaynaklanır. Lakrimal keseye daha az gözyaşı gelir ve taşma meydana gelir. Gözyaşı üretimi hızlanmaz.
Hastaların üçte biri, stapedius kasının zayıflığına sekonder olan felç için kulakta hiperacusis yaşayabilir.
Hastaların % 80'inde tat hissinin azalması gösterilmektedir. Dilin, felce katılmamış tarafındaki normal duyum nedeniyle hastalar azalmış tadı not edemeyebilir. Tat alma duyusunun erken iyileşmesi, hastanın tam bir iyileşme yaşayacağını gösterir.
Bell felcinin çok nadir bir komplikasyonu olan yüz spazmı, yüzün 1 tarafının tonik kasılması olarak ortaya çıkar. Spazmların stres veya yorgunluk dönemlerinde ortaya çıkması daha olasıdır ve uyku sırasında mevcut olabilir.(8)
 
 
Bell Palsy ve Ramsay Hunt Sendromu , başladıktan 72 saat sonra verilen kortikosteroidlerle  tedavi edilir ve buna antiviral ilaç eşlik edebilir.(9,10)
Felçli kaslar küçülebilir veya kalıcı kontraktürlere neden olabilir. Bu semptomların tedavisinde fizyoterapiden yararlanılır. Elektriksel stimülasyon, PNF, elektromiyografi ya da ayna ile biyofeedback, KABAT ve MIME yöntemleri fizyoterapide tercih edilen yöntemlerdendir.(11,12,13)
Mime tedavisi, yüz felci olan hastalar için işlevselliği artırabilir. Terapi, hem düşük maliyetli hem de kolayca elde edilebilen aynalara sahip egzersizlerden oluşmalı ve hasta, hareketlerin hem biofeedback amaçları için hem de sinkinezi önlemek için yürütülmesine yardımcı olmalıdır.(11)
 
Elektrik Stimülasyonu

Elektriksel stimülasyon innervasyonunu kaybeden kasların kasılmasına neden olabilir ( Sheffler ve Chae, 2007 ). Son yıllarda, yaralı sinirlerin onarımında elektrik stimülasyonu kullanılmıştır. Lal ve diğ. (2008) sıçanları kullanarak bir yüz sinir elektrik stimülasyon modeli oluşturmuş ve elektrik stimülasyonunun göz kırpma refleksinin geri kazanılması için gereken süreyi önemli ölçüde azalttığını bulmuşlardır. Finlandiya'dan Hyvärinen ( Hyvarinen ve diğerleri, 2008) iyileşme olasılığı düşük olarak kabul edilen (1 yıldan uzun süren hastalık seyri) 10 hastada giderek artan yoğunlukta 6 aylık deri elektrik stimülasyonu denemiş ve iyileşme bildirmiştir. Çin'de, Cui (2011) sağlıklı tarafta kulak kaslarından EMG amplitüdlerine ve felçli taraftaki kulak kaslarının elektrik uyarımına cevabına göre uyarım voltajına göre bir tetikleme eşiğinin ayarlandığı bir EMG sinyallerine dayalı fonksiyonel elektrik uyarım sistemi oluşturmuştur. Kontralateral kulak kaslarından EMG potansiyelleri belirlenen eşiğe ulaştığında, sistem ipsilateral kulak kaslarına stimülasyon sağlamak için tetiklendi ve sağlıklı tarafa senkronize kasılma ve kulak kepçesi hareketlerine neden oldu. Benzer şekilde Yi ve ark. (2013) karşı taraftan EMG sinyalleri kullanarak göz kırpma refleksini uyarabilmiştir.

MIME Terapisi

Hollandalı klinisyenler ve mim sanatçıları ilk olarak yüz felci olan hastalar için mim terapileri geliştirdiler ve bu da birkaç Alman merkezinde daha da geliştirildi. Başlamak için hastaya yüz ve boyuna 10-15 dakika / gün boyunca masaj yapması, nazik dokunma ve sinkinezi azaltmak için hafifçe germesini içeren talimat verilir. Daha sonra hastaya yüz gerginliğini ve gevşemesini ve her iki taraftaki yüzü senkronize etmek için spesifik egzersizleri tanıması öğretilir. Son egzersiz seansında göz ve dudak kapanma egzersizleri yapıldı ( Beurskens ve Heymans, 2004 ). Beurskens, rastgele tedavi ve kontrol grubuna ayrılan 50 felçli hastada Sunnybrook yüz fonksiyon derecelendirme sistemini kullanarak bu tedavinin etkinliğini değerlendirdi. 3 ay sonra tedavi grupları kontrol grubuna göre 20,4 puan iyileşme gösterdi ( Beurskens ve Heymans, 2006 ).

Biofeedback 

Yüz felci sonrasında yüz hareketlerinden geri bildirim alınmaması , beyin tarafından yüz hareketine ilişkin bilgilerin alınmasını bozar ( Baricich ve ark., 2012 ). Biofeedback, yüz hareketlerinin anında analizi ve düzeltilmesinde beyne yardımcı olur. Yüz felci olan hastalarda sık kullanılan yöntemler EMG ve ayna geri bildirimlerini içerir. Şu anda çoğu çalışma EMG ve ayna geri bildirimlerinin etkinliklerinin benzer olduğu sonucuna varmaktadır. Bir retrospektif klinik çalışmada Dalla Toffola ve diğ. (2012)tüm denekler hastalık şiddetine göre gruplara ayrıldı ve yüz felçlerinin başlamasından 3-4 hafta sonra EMG / ENoG testleri yapıldı. EMG sonuçları nöropraksisi olanlarda iyileşmenin tamamlandığını, kesimli aksonları olanların ise EMG veya ayna biofeedback tedavileri ile benzer iyileşme sonuçları elde ettiğini göstermiştir. Japonya'dan Nakamura ( Nakamura ve ark. 2003 ) biofeedback ile sinkinezin önlenmesini inceledi. Yüz felci olan yirmi yedi hasta rastgele iki gruba ayrıldı ve test grubundaki hastaların her gün 30 dakika boyunca bir aynanın önünde eşit olarak gözleri açık tutarak ağzı hareket ettirmeleri gerekiyordu. 10 ay sonra yapılan değerlendirmede, sinkinezi oranının biofeedback tedavi grubunda kontrol grubuna göre anlamlı derecede düşük olduğu görülmüştür. Pourmomeny ve diğ. (2014) ayrıca EMG biofeedback'in sinkinez hızını ve derecesini düşürebileceğini doğrulamıştır.

Egzersizler













1)Katusic SK, Beard CM, Wiederholt WC, Bergstralh EJ, Kurland LT. Incidence, clinical features, and prognosis in Bell's palsy, Rochester, Minnesota 1968-1982. Ann Neurol. 1986;20:622–7.
2)Hato N, Kohno H, Yamada H, Takahashi H, Gyo K. Role of nitric oxide in the onset of facial nerve palsy by HSV-1 infection. JAMA Otolaryngology Head Neck Surg. 2013;139:1339–42
3)Newadkar UR, Chaudhari L, Khalekar YK. Facial Palsy, a Disorder Belonging to Influential Neurological Dynasty: Review of Literature. N Am J Med Sci. 2016;8(7):263‐267. doi:10.4103/1947-2714.187130
4)Murakami S, Hato N, Horiuchi J, et al. [Clinical features and prognosis of facial palsy and hearing loss in patients with Ramsay Hunt syndrome]. Nippon Jibiinkoka Gakkai Kaiho. 1996 Dec. 99(12):1772-9.
5)Clark JR, Carlson RD, Sasaki CT, et al. Facial paralysis in Lyme disease. Laryngoscope. 1985 Nov. 95(11):1341-5.
6)Peitersen E. Bell's palsy: the spontaneous course of 2,500 peripheral facial nerve palsies of different etiologies. Acta Otolaryngol Suppl. 2002;(549):4-30.
7)Zhao Y, Feng G, Gao Z. Advances in diagnosis and non-surgical treatment of Bell's palsy. Journal of otology. 2015 Mar 1;10(1):7-12.
8)Bell Palsy, https://emedicine.medscape.com/article/1146903-overview
9)Daniel P Butler and Adriaan O Grobbelaar. Facial palsy: what can the multidisciplinary team do? J Multidiscip Healthc. 2017; 10: 377–381. Published online 2017 Sep 25. doi:  10.2147/JMDH.S125574
10)Gronseth, GS; Paduga, R (2012 Nov 7). "Evidence-based guideline update: Steroids and antivirals for Bell palsy: Report of the Guideline Development Subcommittee of the American Academy of Neurology". Neurology 79 (22): 2209–13.
11)Beurskens CH, Heymans PG. Mime therapy improves facial symmetry in people with long-term facial nerve paresis: a randomised controlled trial. Australian Journal of Physiotherapy. 2006 Jan 1;52(3):177-83.
12)Monini S, Iacolucci CM, Di Traglia M, Lazzarino AI, Barbara M. Role of Kabat rehabilitation in facial nerve palsy: a randomised study on severe cases of Bell's palsy. Acta Otorhinolaryngologica Italica. 2016 Aug;36(4):282.
13)Bossi D, Buonocore M et al. Usefulness of BFB/EMG in facial palsy rehabilitation. Disabil Rehabil. 2005 Jul 22;27(14):809-15