Fasya Nedir?



Fasya, Latincede ‘Fascia’ bant anlamına gelen, cilt altında yer alan, kasları ve diğer iç organları birbirine bağlayan; stabilize eden, çevreleyen ve ayıran öncelikle kollajenden oluşan bir bağ doku katmanıdır.
Ayrıca fasya zengin sempatik inervasyonu ile postür ve hareket kabiliyetinin yapısal bileşeni, destek birimi ve çerçeve çatı sistemidir.

Fasyanın Yapısı



• Kıkırdak, tendon, ligaman,disk ve fasya yoğun bağ dokudan oluşur. Fasya çok sayıda elastik ve bağ kollajen lifler üst üste, birbirinden bağımsız; vertikal, horizontal ve oblik düzlemlerde dokuyu sarark stres ve yükleri kaldırabilecek biçimde bir araya gelmişlerdir.
• Anatomisi olarak: Yüzeyel (süperfisyel) ve derin (deep) fasya olarak tanımlanır. Yüzeyel fasya deriyi alttaki dokularla birleştirirken derin fasya kas yüzeylerini kaplar ve ekstremitelerde kasların etrafında kesin bir kılıf oluşturur.

Fasyanın Görevleri

Fasya dokusunun lokal ve sistemik düzeyde görevleri bulunmaktadır.

LOKAL

1.Suspansiyon ve Proteksiyon: Her organı uygun yerde tutmayı sağlayacak bağlantı noktalarını bir arada tutarak içsel bütünlüğü sağlarlar. Periferik yapıların süspansiyonunda rol oynar.
2.Retansiyon ve seperasyon: Enerjiyi absorbe ederek organ ve kasları şoklara ve ani basınç değişikliklerine karşı da korur. Rijitliği önleyip, mobiliteyi koruyarak, organların, kasların ve kas liflerinin birbirinin üzerinde kaymasına ve hareketlerin koordinasyonlarına izin verir.
3. Şok ve basınç absorbsiyonu: Travmanın gücünü absorbe edip ve gücün farklı yönlere dağılımını sağlar.

SİSTEMİK

• Destek ve iletişimi sağlar (tendon, ligament, kapsül)
• Enerji depolar (kan, yağ dokusu)
• Kan ve lenfatik organların hücrelerini üretir (kemik iliği)
• Onarım ve savunmaya destek olur (kan, lenf...)
• Hücre büyümesi, farklılaşma ve göçünü sağlar
• Yapı materyalidir, biyomekanik destek sağlar
• Mikroorganizmalara karşı bariyer görevi oluşturur
• Propriyoseptif ve nosiseptif reseptörleri vardır.

FASYAL TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?

Fasya sağlık ve ağrı yönetiminin oldukça önemli bir parçasıdır.
Normal şartlar altında fasya hareket eder ve gerilir. Bununla birlikte, fasya travma, kötü duruş, stres ve / veya iltihaplanma ile kısıtlanır. Sonuç olarak, kısıtlı fasya ağrıya neden olabilir. Bu kısıtlamaların kaldırılması, vücudun daha hareketli olmasını sağlar ve daha iyi kan akışına izin verir. Bu nedenle, kısıtlamalarını kaldırmak için birkaç farklı teknik kullanır. Kişinin şikayetleri fasya bozukluğundan kaynaklanıyorsa uygun manipulasyon teknikleri ile hareket ve vücut içi kuvvet aktarımları düzeltilebilir. Fasya tedavisi genelde kişinin yapacağı uygun egzersiz ve fizik tedavilerle desteklenir. Bazı fasyal tedaviler şu şekildedir;
• Fasyal distorsiyon 
• Miyofasyal gevşetme
• Fasya masajı
• Tetik nokta masajı



Myofasyal Gevşetme


Miyofasyal gevşetme, kaslara ve çevresindeki fasyaya mekanik uyarı yoluyla bütünsel olarak uygulanan bir manuel terapi yöntemidir. Vücuttaki kas ve fasya sisteminin değerlendirilmesi ve tedavisi için kapsamlı bir yaklaşımdır. Doku üzerine etki eden fiziksel tekniklerden biri olan ¨Miyofasiyal (miyo-bağ dokusal) gevşetme¨ (Manheim, 2008), günümüze kadar birçok sakatlık durumda kullanılagelmiş, Barnes (1997) tarafından fizik tedavi ve manipülatif tedavi çevrelerine yaygınlaşmıştır. Günümüzde ¨miyofasiyal gevşetme¨ tekniği olarak da tanımlanmaktadır.
Teknik anlamda miyofasiyal gevşetme, bir terapi uzmanının yumuşak dokulara uyguladığı ve uygulanan kişinin kaslarındaki geri bildirim aşamasına yönelik olarak uygulama açısı, kuvveti ve süresi değişen, yumuşak dokulardaki kısıtlamaları ortadan kaldırmak için kullanılan aşamalı germe (stretch) olarak ifade edilmektedir (Manheim, 2008).



Miyofasyal gevşetme, miyofasyal ağrı sendromu başta olmak üzere, sırt ağrısı, boyun ağrısı, bel ağrısı, fibromiyalji gibi kas-iskelet sisteminde problemi olan hastalarda, ağrıyı azaltmak ve hareketliliği artırmak amacıyla kullanılabilir.
Myofasyal gevşetme teknikleri şunlardır:
• Medikal Masaj.
• Aletli Yumuşak Doku Masajı
• Self Gevşetme Yöntemleri (Foam Roller)
• İskemik Kompresyonlar.
• Kuru İğne

Myofasyal Ağrı Sendromunda Fizyoterapi ve Rehabilitasyon hakkında detaylı bilgi için ;

https://www.fizyoplatforum.com/konu-miyo...asyon.html



Fasyal Distorsiyon



Fasyal Distorsiyon Modeli (FDM) bedende oluşan rahatsızlıkların kaynağını 6 temel fasyal distorsiyonunun (bağ dokusunda meydana gelen şekil değişikliklerinin) bir veya birkaçının oluşmasının sonucu olarak görmektedir. Temelde tekrar tekrar gözlemlenen 6 farklı vücut dili (ağrı jestleri) ve rahatsızlık tanımı vardır.Yani hastanın şikayetleri ve tarifine göre problemin tanımına göre;bağ dokuda oluşan burkulma,gerilme ve şekil değişiklikleri tedavi edilir.

Fasya Masajı

Miyofasyal Rahatlatma Masajı (MFR) – Myo (kas) fascia (fasya dokusu) terapi masajı olup fasyal meridyenlere yönelik uygulanan etkili bir tekniktir. MFR yumuşak doku mobilizasyonu, osteopati, fizik terapi, craniosacral terapi ve enerji çalışmaları gibi uygulamaların kombinasyonu bir terapi türüdür (6).



Fasya masajı nasıl yapılır?
• Yavaş hareketlerle ve hafif baskı uygulanarak ellerle yapılan bir masaj türüdür. Bu yolla kolajen ve elastin liflerinin kendini yenilemesi fasyal yapının düzene girmesini sağlar.

Tetik Nokta Masajı

Kas liflerinin kasılmasını, uzayıp kısalan sarkomerler sağlar. Normal koşullar altında sarkomerler iki elin parmakları gibi iç içe geçerek ve açılarak kasılır ve gevşerler.



Bazen bu sarkomerler cırt cırt bantlar gibi birine geçer ve açılmaz, gevşeyemez. Bu “düğüm” oluşturmuş kasılma alanları tetik nokta olarak adlandırılır. Burası, ip gibi ele gelen, sertleşmiş bir kas lifi demetinin (gergin kas bandı, miyofasyal gergin bant) üzerinde kurşun kalem silgisi büyüklüğünde sert alanlardır.
Bu noktaların veya bantların üzerine bastırmak üzerine basmak şiddetli ağrı ve hassasiyete neden olur.
Ayrıca yayılım göstererek bulundukları yere bağlı olarak başta, kollarda, göğüste, sırtta, boyunda, belde ve bacaklarda uyuşma, karıncalanma, yayılan ağrı, sıcaklık hissi ve yanmaya neden olurlar. Bu durum yaygın olursa buna miyofasyal ağrı sendromu denir.
Bu sertlikleri gidermek ve ağrılı durumu azaltmak için bu noktalara fizyoterapistler tarafından masaj , enjeksiyonlar gibi tedaviler uygulanır.


                                        
Fasya Sağlığı



Fasyanın sağlığı sahip olduğumuz fiziksel kapasitemizin korunması ve devamı açısandan      oldukça önemlidir. Bu sebeple dikkat etmemiz ve yapmamız gereken bazı uygulamalar bu dokuyu koruyacaktır.
Fasya tedavilerinin yanında bazı uygulamalarda fasya sağılığı açısından oldukça önemlidir. Kişilere doğru postür eğitimi verilmesi, doku üzerine yavaş ve baskı ile yapılna Rolfing Uygulaması , sünger bloklar üzerinde yapılan ; kas ve fasyayı esneten Foem roller, vücudeun kendi kendini iyileştirmesini sağlayan Akupunktur gibi çeşitli yöntemler fasya üzerinde oldukça etkili yöntemlerdir.

Yapılan her egzersiz fasya dokusunu çalıştırır. Köpük silindirle yapılan egzersizler, yoga,yoga,pilates, vücut geliştirme çalışmaları fasyal dokuyu farklı oranlarda aktive ederek sağlığı korur.

Tüm masaj türleri fasyal dokuda etkilidir. Belirli bası teknikleri fasyal gevşeme sağlayarak rahatlama sağlar.
Sağlıklı beslenme de bu açıdan oldukça önemlidir. Alkali gıdalar yönünden zengin beslenerek vücudun detoksuna izin vermeliyiz.

Gergin olduğumuz zamanlarda vücudumuz kortizol hormonu salgılar ve stres altında hissederiz. Bu da kaslarımıza yansır fiziksel bir rahatlama sağlayamayız. Yapacağımız meditasyon ile zihinsel gevşeme sağlayarak fiziksel bir gevşemede elde edebililiz.

KAYNAKÇA

1. FASYA FONKSİYONLARI, İŞLEVSEL GÖREVLERİ VE NÖRALTERAPİ YAKLAŞIMI dergi park/ makale  Volume 11, Issue 3, 9 - 15, 01.10.2017
2. https://www.sportherapia.com/kopyas%C4%B...-tasyonu-1 / fasya gevşetme teknikleri
3. https://www.amerikanhastanesi.org/fiziks...1md%C4%B1r.
4. https://www.fonksiyonfizik.com/fasyal-di...yon-modeli
5. SEREBRAL PALSİLİ ÇOCUKLARDA STATİK GERME İLE FASYA GERMESİNİN HAMSTRİNG KASININ ESNEKLİĞİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN KARŞILAŞTIRILMASI/ Gaziantep ünüversitesi / İbrahim YAMAN YÜKSEK LİSANS TEZİ
6. https://elifgurses.com/derinin-altindaki...%BCr%20(6).
7. https://www.banutascifresko.com/hastalik...-tedavisi/
8. https://www.saglikasistani.net/fasya-ned...apmaliyiz/
9. Foam Roller Kullanılarak Gerçekleştirilen Kendi Kendine Miyofasiyal Gevşetme Egzersizlerinin Esneklik ve Alt Ekstremite Gücü Üzerine Akut Etkisi* Acute Effect of Self-Myofascial Release Using a Foam Roller on Flexibility and Lower Extremity Power