04-28-2021, 07:31 PM
FİZİKSEL MODALİTELER-ELEKTROTERAPİ AJANLARI VE FİZYOLOJİK ETKİLERİ
TERMAL MODALİTELERNEMLİ SICAKLIK AJANLARI(HOTPACK/PARAFİN/WHIRLPOOL)
- Kas spazmı azalır.
- Ağrı azalır.
- Gevşeme olur.
- Kan akımı artar.
- Doku iyileşmesi hızlanır.
FLUİDOTERAPİ
- Kan akımı ve sıcaklık artar.
- Metabolizma hızı artar.
- Ağrı azalır.(Zıt irritasyon etkisi,mekanoreseptörler ve ısı reseptörleri uyarımıyla)
- Kimyasal metabolizma reaksiyon zamanı hızlanır.
- İyileşme süreci hızlanır(hücre bölünmesi artar).
- Doku elastikiyeti artar.
- Viskozite azalır.
- Metabolitlerin atımı hızlanır(Ödem kontrolü olur).
SOĞUK MODALİTELER/KRİYOTERAPİ
- Vazokontrüksiyon olur.
- Kan akışında azalma meydana gelir.
- Hematom azalır.
- Ağrı azalır.(Ağrı reseptör duyarlılığı azalır)
- Sinir ileti hızı azalır.
- Kas spazmı azalır.
- Enflamasyon azalır.
- Spastisite azalır.
- Ödem azalır.
- Metabolizma yavaşlar.
- Konnektif doku sertliği artar.
KISA DALGA DİATERMİ
- Tüm vücut ısısını arttırır.
- Doku metabolizması ve fonksiyonu arttırır.
- Doku iyileşmesi hızlanır.
- Kan dolanımı artar.(Reflex vazodilatasyon etkisi vardır)
- Sinir eksitabilitesi azalır,kas gevşer ve sedatif etki meydana gelir.
- Tansiyonu düşürür.
- Ter bezi salgısı artar.
- Doku tahribatı yapar.(Cerrahi Diatermi)
MİKRO DALGA DİATERMİ
- Dalga absorbsiyonuyla doku ısısı artar.(Penetrasyon 3cm,su tarafından fazla absorbe edildiği için kan damarı,kas gibi dokular daha fazla isınır)
- Metabolik oranı yükseltir.
- Kan akışını arttırır.
- Kan-doku viskozitesi azalır.
- Kollojen yayılımını arttırır.
- Sedatif etki sağlar.
ULTRASON/US
1.)Termal Etkileri
- Eklem sertliği azalır.
- Kas spazmı azalır.
- Kan akımı hızlandırır.
- Tendon ve eklem kapsülündeki kollojen dokunun uzayabilirliği artar.
- Kronik inflamasyon çözümüne katkı sağlar.
- Kavitasyon(Stabil-Geçici)
- Vücut sıvılarında tek yönlü küçük ölçekli vibrasyon(hücre zarında daha belirgin ve protein senteziyle rejenerasyon sürecini hızlandırır).
- Mikromasaj
LASER
- Kollojen lifleri ve hücre bölünmesi artar.
- Yaranın esneme direnci artar.
- Vaskülarizasyon artar.
- Metabolizma artar.
- Eksuda absorbsiyonuyla ödem azalır.
- Ağrı eşiği artar.
- İmmün sistem uyarilır.
- Zararlı mikroorganizmalar ortadan kaldırılır.
- Anti-inflamatuar etki yaratır.
- Enzimatik ve histokimyasal değişikler olur.
EKSTRAKORPOREAL ŞOK DALGA TEDAVİSİ
- Geciken faz,negatif basınç(gerilim gücü-kavitasyon etkisi)
- Büyüme faktörü salınımı olur.
- Neovaskülarizasyon gerçekleşir.
- Mezenkimal kök hücreler kemik iliğinden salınır.
MAGNETOTERAPİ/MANYETIK ALAN TEDAVİSİ
- Hücrelerde kan akimı ve oksijen kullanımı artar.
- Parsiyel oksijen basıncı artar böylece beslenme hızlanır.
- Toksin atımı hızı artar.
- Tromboz riski azalır.
- Anti-inflamatuar ve analjezik etkiler meydana gelir.
- Sedatif etkisi vardır.
- Sinirlerde onarım olur.
- Yaraların iyileşmesine katkı sağlar.
- Ağrı azalır.
- Metabolizma durumu iyileşir.
- Stres hormon hassasiyeti azalır.
- Makrofajlar aktifleşir.
GALVANİK AKIM/DÜZ AKIM
1.)İnterpolar Etkileri
Vazodilatasyon oluşur.(Histamin maddeleri açığa çıkar.İyon bombardımanı mekanik olarak vd yapar.İyon hareketleri sonucu olarak duyusal sinir uçlarının uyarılmasıyla reflex vd oluşur)
2.)Polar Etkileri
+ elektrot》anelektrotonu》sinir iletim hızını azaltır.
-elektrot》katelektrotonus》sinir iletim hızını arttırır.
FARADİK AKIM
- Akım kesilince hafif eritem olur,iğnelenme hissi ortaya çıkar.
- Motor sinirleri uyarıp innerve edilen kasta kontraksiyon olur.
- Denerve kasta kontraksiyon oluşturmaz.
- Damarlar üzerine pompa etkisi yaparak dolaşımı arttirır.
- Metabolitler artar.
- Vazodilatasyon olur.
SİNÜZOİDAL AKIM
- İğneleme hissi olur(faradik'e göre fazla)
- Reflex vazodilatasyon ve eritem oluşur(faradik'e göre fazla)
- Motor siniri uyarır ve innerve ettiği kası kastırır.
- Denerve kaslar üzerinde kontraksiyon meydana getirir ama ağrılıdır ve hasta tolere edemez.
DİADİNAMİK AKIMLAR
- Galvanik ve faradik akım etkilerine benzer etkilere sahiptir.
- Bu iki akıma üstün yanı ise;hiperemi ve ağrı kesici etkisi vardır.
TRANSKUTANÖZ ELEKTRİKSEL SİNİR STİMÜLASYONU/TENS
- Periferal sinir lifi tiplerinden biri ya da birkaçı depolarize edilebilir.
- Ağrı azalır.(Kapı kontrol veya opoid sistem ile)
NÖROMUSKULER ELEKTRİKSEL STİMULASYON/NMES
- Hızlı kasılan tip2b liflerine yavaş kasılan tip1 lif özelliklerini kazandıran bir dönüşüm gerçekleşir.
- Aerobik ve anaerobik kapasite değişir.
- Laktik asit birikimi azalır.
- Yorgunluk azalır.
- Kan akımı ve oksijen tüketimi artar.
- Lokal P maddesi azalır.
- Lokal seratonin artar.
- L-triptofan azalır.
- Ağrı azalır.
FONKSİYONEL ELEKTRİK STİMÜLASYONU
1.)Efferent FES: Motor sinir uyarımıyla kasta motor yanıt oluşur.
2.)Afferent FES: Duyu sinir uyarımı.
- Kasların oksidatif kapasitesini arttırır.
- Plazma içinde nörepinefrin seviyeleri artar.
- Tip2a liflerinin sayısını ve kesit alanını arttırır.
ORTA FREKANSLI AKIMLAR/ENTERFERANSIYEL AKIMLAR/EFA
- Yüzeyel elektrotla periferal duyu ve motor sinirleri depolarize edilerek kasılma oluşturur.
- Analjezik etki meydana getirir.
- Dolaşım artar.(Ven ve lenf)
- Ödem azalır.
- Termal etkisi yoktur.
- Ağrı hissi oluşturmaz.
- Sedatif etki yaratır.
- 0-10 dev/sn de en etkiliyken 0-100 arasında ise derin ve düz kasların uyarılabilirliği artar.
- Denerve kası kastırmaz.
RUS AKIMI
- Tip2 lifler önce kasılır.
- Tip1 lifler,atım genişliği ve şiddeti belirli bir eşik düzeye geldikten sonra kasılır.
- Periferal duyu ve motor sinir fibrillerinin depolarizasyonu sağlar.
- Daha güçlü tetanik kas kontraksiyonu oluşturur.(Daha derindeki motor sinir liflerini de depolarize ettiği için)
MİKROAKIM
- Organel sayısı ve ATP üretimi artar.
- Deri,tendon,kıkırdak ya da kemik hücrelerinde aminoasit transportu ve protein sentezi artar.
- Biyokimyasal reaksiyonların oluşumuna yardımcı olur.
- Hücresel enerjiyi arttırır.
YÜKSEK VOLTAJ KESİKLİ GALVANİK STİMÜLASYON
- Yara iyileşmesini hızlandırır.
- Lokal olarak kasta pompalama yaparak ödemi uzaklaştırır.
- Kas spazmını azaltır. (Levator Ani kası)
- Ağrıyı azaltır.
- Kas kontraksiyon kapasitesinde artış sağlar.
- Denerve kasta simülasyon oluşturur.