KİREÇLENME NEDİR?
Osteoartrit halk dilinde kireçlenme, yaşla birlikte artan en yaygın kronik eklem hastalığı olduğu düşünülmektedir. Kısaca vücut dokusunda kalsiyum tuzlarının birikimidir. Eklemlerinizi çepeçevre saran kıkırdak dokunun aşınmasıyla ortaya çıkan bir problemdir.  Eklemde kireçlenme olduğunda kıkırdak parçalanır, ağrıya, şişmeye ve eklemi hareket ettirmede sorunlara neden olur.
                          

Kireçlenme en sık dizlerde, kalçalarda, alt sırt ve boyunda, parmakların küçük eklemlerinde ve başparmağın tabanlarında ve ayak başparmağında görülür.

KİREÇLENMENİN BELİRTİLERİ

Kireçlenme genel olarak birkaç yıl içinde aşamalı olarak gelişir, ancak kireçlenmenin belirtileri bu süre içinde uzun süreler boyunca sabit kalabilir. Genellikle sinsi başlangıçlıdır. Hangi eklemin hangi oranda etkilendiğine bağlı olarak belirtiler farklılaşır.

KİREÇLENMENİN BAŞLICA SEMPTOMLARI  
1.AĞRI: hastaların aile hekimlerini ziyaret etmelerine neden olan kireçlenmenin ilk ve baskın semptomudur. Yaşanan ağrı aralıklıdır, tipik olarak ağırlık taşıyan aktiviteler sırasında ve sonrasında en kötüsüdür. Hastalığın seyri sırasında enflamatuar alevlenmeler meydana gelebilir.  (kızarıklık, ateş, şişme, ağrı ve vücudun etkilenen bölgesini hareket ettirmede zorluk çekme gibi.). Eklem ve çevresindeki yumuşak dokulardan kaynaklıdır.

2. EKLEM TUTUKLUĞU : Hastalar  eklemlerde bir sertlik hissi, tutukluktan yakınırlar. Genelde tutukluk sabahları, bir süre hareketsiz kaldıktan sonra veya özellikle akşamları görülür ve dakikalar içinde düzelir çok uzun sürmez.
3.HAREKET VE İŞLEV KAYBI:  Hastaların aile doktorlarını ziyaret etmelerinin bir başka nedenidir. Hastalar merdiven çıkma, yürüme ve ev işleri gibi günlük aktivitelerini sınırlayan semptomları bildirirler. Kireçlenme  ek olarak sakatlığa katkıda bulunan depresyon ve bozuk uyku ile ilişkili olabilir. Bu da hastaların yaşam kalitesini düşürür.
Kısıtlanmış pasif hareket, hastalığın ilk ve tek fiziksel belirtisi olabilir. 
4. SESLER: Hastalar eklem hareketlerinde bir çatırtı, çıtırtı sesi duyabilirler.
5.EKLEM ÇEVRESİNDE HAFİF ŞİŞLİK
6.HASSASİYET
7. ESNEKLİK KAYBI
 
KİREÇLENME RİSK FAKTÖRLERİ
Kireçlenmenin risk faktörleri arasında yaş, kadın cinsiyeti, obezite, anatomik faktörler, kas güçsüzlüğü ve eklem yaralanması (meslek / spor aktiviteleri), eklemlerin aşırı kullanımı, kalıtsal faktörler bulunur.

HASTAYA ÖNERİLER

• Kilo fazlalığınız varsa kilo veriniz ve kilonuza dikkat ediniz. Böylelikle ekleme binen yükü azaltmış olursunuz.
  
• Eklem çevresindeki kasları güçlendirmeye ve esnekliğini arttırmaya yönelik planlı bir egzersiz programına uyunuz.
  
• Şiddetli ağrı durumlarında anti-enflamatuar ve  ağrı kesiciler ile eklemlerdeki ağrı ve şişkinliği azaltabilirsiniz.
  
• Uygun ayakkabı kullanımı gerekmektedir.
  
•  Uzun süre ayakta statik duruşlardan kaçınınız.
  
• Çalışma ortamında ergonomi yapınız.
  
• Sıçramalı aktivitelerden uzak durunuz.                                                                     
  
• Merdiven ve çömelmeli aktivitelerden kaçınınız.
  
• Alçak sandalyelerden kaçınınız.
  
• Tuvalet destekleri kullanınız.
  
• Banyo modifikasyonları yapınız.
  
• Dizüstü oturmak, bağdaş kurmaktan kaçınma konularında hastalar bilinçlendirilmelidirler.
  

                 
 
KİREÇLENME TEDAVİSİ
Kireçlenme tedavisinde üç tedavi yöntemi vardır. Bunlar ilaç tedavisi, ilaç tedavisi dışındakiler ve cerrahi. Birçok hastada bu yöntemler birleştirilir, bireysel ihtiyaçlar ve risk faktörlerine göre uyarlanır.
Öncelikle tedavi, ağrı ve sertliğin azaltılmasına ve fonksiyonel kapasitelerin sürdürülmesine ve iyileştirilmesine odaklanmalıdır. 

İLAÇ TEDAVİSİ: Parasetamol, güvenliği ve etkinliği nedeniyle kireçlenme için ilk tercih edilen ağız yoluyla alınan bir ağrı kesicidir.Parasetamole yanıt vermeyenlerde NSAID’ler kullanılabilinir. NSAID’lere yanıt vermeyenlerde Opioid analjezikler kullanılır.

 İLAÇ DIŞI UYGULAMALAR:

• HASTA EĞİTİMİ: Hastalık hakkında bilgiler verilmeli, kullanılan tedavi yöntemleri tanıtılmalıdır. Yapılması gereken davranışsal ve çevresel değişiklikler öğretilmelidir. Hastaların ortez ve yardımcı cihaz kullanması gerekiyorsa bu konuda bilgilendirme yapılmalıdır. Böylelikle yaşam kalitesinde belirgin bir artış gözlemlenmiş olur.
  
• KİLO KONTROLÜ: Kilo vermenin ağrının azalmasına ve fiziksel fonksiyonun iyileşmesine katkısı büyüktür.
  
• EGZERSİZ: Tedavi eklem hareket açıklığı egzersizleri, aerobik egzersiz, germe egzersizi, kuvvetlendirme egzersizleri, proprioseptif reedükasyon egzersizlerinden oluşur.
  

                                 

• FİZİK TEDAVİ MODALİTELERİ: Yaygın olarak kullanılan tedavi yöntemleri arasında lazerler, Transkutanöz elektriksel sinir uyarımı, ultrason elektroterapi veya akupunktur vardır fakat bunların etki büyüklüğü azdır. Ancak ısı ve buz uygulamalarının kullanımı kolay ve oldukça etkilidir.
  

Kireçlenmenin fazla ilerlemediği ve kıkırdağın kısmen korunduğu hastalarda kıkırdak besleyici eklem içi enjeksiyonlar yapılabilir.



CERRAHİ TEDAVİ
Diğer tedavi yöntemlerinin başarısız olduğu durumlarda ve hastada şiddetli, günlük yaşam aktivitelerini bozan eklem ağrısı mevcudiyetinde cerrahi tedavi önerilir.
 
 
KAYNAKÇA:
Lane NE, Buckwalter JA. Exercise and osteoarthritis. Curr Opin Rheumatol. 1999 Sep;11(5):413-6. doi: 10.1097/00002281-199909000-00015. PMID: 10503663.

Hunter DJ, Bierma-Zeinstra S. Osteoarthritis. Lancet. 2019 Apr 27;393(10182):1745-1759. doi: 10.1016/S0140-6736(19)30417-9. PMID: 31034380.
 
Bijlsma JW, Berenbaum F, Lafeber FP. Osteoarthritis: an update with relevance for clinical practice. Lancet. 2011 Jun 18;377(9783):2115-26. doi: 10.1016/S0140-6736(11)60243-2. PMID: 21684382.
 
Vargas Negrín F, Medina Abellán MD, Hermosa Hernán JC, de Felipe Medina R. Tratamiento del paciente con artrosis [Treatment of patients with osteoarthritis]. Aten Primaria. 2014 Jan;46 Suppl 1:39-61. Spanish. doi: 10.1016/S0212-6567(14)70043-5. PMID: 24467960.