OSTEOARTRİT NEDİR?
Osteoartrit (OA), dünyada en sık görülen eklem hastalığıdır. Eklem kartilajının bozulmuş yapılanması nedeni ile eklem semptomlarına yol açan OA, çeşitli travmatik, biyomekanik, inflamatuar ve genetik faktörlerin etkisiyle, yapım ve yıkım süreçlerinin bozulması sonucu ortaya çıkan dejeneratif bir hastalıktır. Diz, OA’ de en sık tutulan eklemdir.

OSTEOARTRİTTE RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?
1.       Yaş
2.      Cinsiyet
3.      Şişmanlık
4.      Osteoporozun (OP) olmaması
5.      Mesleki zorlanmalar
6.      Spor aktiviteleri
7.      Eklemde daha önce meydana gelen hasarlar
8.      Propriosepsiyon bozukluğu
9.      Genetik faktörler
10.  Kalsiyum kristalleri
11.  Hipermobilite
12.  Sigara kullanımı
13.  Diabetes mellitus (DM) ve hipertansiyon (HT)

OSTEOARTRİTİN KLİNİK ÖZELLİKLERİ:
A.     BELİRTİLER: Ağrı, tutukluk, krepitasyon, hareket kısıtlılığı, emniyetsizlik hissi.
 
B.     BULGULAR:  Eklem genişlemesi, deformite ve subluksasyonlar, lokal hassasiyet, pasif harekette ağrı, krepitasyon ve krakman, hareket kısıtlılığı, instabilite.
*RADYOLOJİK BULGULAR: Eklem aralığında daralma, subkondral kemik sklerozu, osteofit, subkondral kemik kistleri, kemik kollapsı, eklem içi ossöz cisimler (eklem faresi), deformite ve subluksasyon.
*LABOVATUVAR BULGULARI: OA’ya özgü bir laboratuvar bulgusu yoktur.

OSTEOARTRİT NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Tedavi, hastalığın evresi ve şiddetine uygun bir şekilde planlanır.
Osteoartrit tedavisinde amaç;
·        Hastanın ağrısının giderilmesi
·        Hareketlerdeki kısıtlanmanın ve günlük yaşam aktivitelerindeki zorlukların giderilmesi,
·        Hastalığın ilerlemesinin engellenmesi.
Tedavide ilk basamak hastanın eğitimidir. Hasta öncelikle hastalığı konusunda bilinçlendirilmelidir. Ağır egzersizlerden ve zedelenmiş eklemin aşırı kullanılmasından sakınılmalıdır. Kilo verilmesi ile aşırı yük taşıyan eklemlerde osteoartrite bağlı şikayetler azalır. Ağrılı dönemlerde hastaya istirahat önerilir.
 
Düzenli egzersiz: Eklemi çevreleyen kaslar güçlendirilir. Böylece ekleme binen yükün azaltılması sağlanmış olur. Ancak uygulanacak egzersiz programının mutlaka hekiminiz tarafından düzenlenmesi gerekir.

Fizik tedavi uygulamaları: Doktorunuzun önerisiyle Fizik Tedavi uygulamaları içerisinde sıcak soğuk uygulamalar, terapötik ultrason, TENS, ve akupunktur en sıklıkla kullanılan ve değerlendirilen yöntemler olmaktadır. Terapötik ultrason uygulaması hem termal hem de non-termal etkileri göz önünde bulundurularak yapılır. Ancak etkisinin kemik ve kıkırdak dokudan çok eklem kapsülü üzerine yoğunlaştığı belirtilmektedir. 
Diğer bir tedavi seçeneği ise Terapötik Egzersiz ve Manuel Terapilerdir. Neden egzersiz osteartrit tedavisi için bir seçenektir? Osteoartritte kas zayıflığı ve atrofinin genellikle eklem ağrısına bağlı olarak oluştuğu (artrojenik kas inhibisyonu) bilinmekte iken son zamanlarda yaşla beraber kas volümünün azalmasının da osteoartrit için bir risk faktörü oluşturduğu belirtilmektedir. Bu nedenlerle özellikle ağrılı durum azalınca terapötik egzersizlerin başlanılması NICE önerileri de dahil bir çok rehberde çekirdek tedavi seçenekleri içerisinde yer almakta ve özellikle lokal kas kuvvetlendirme ve genel aerobik egzersizler önerilmektedir. 

AAOS rehberinde de Quadriceps kası kuvvetlendirme egzersizleri ve genel aerobik egzersizlerin kanıt düzeyi ve önerilme oranı yüksek iken eklem hareket açıklığı ve fleksibilite egzersizleri için deneyime bağlı kanıt olduğu belirtilmekte ve öneri düzeyi düşmektedir. Belirtilen bir diğer konu ise obesitenin tedavisinde egzersizin yer alması kanıt düzeyi oldukça yüksek bulunmaktadır.
Tüm rehberlerde su içi egzersizin obesitenin neden olduğu düşünülen diz osteoartritinde uygulanabileceği ancak diğer durumlarda bir avantajı olmadığı belirtilmektedir. 

Manuel Terapilerin ise özellikle manipulasyon ve germenin kalça eklemi osteoartritinde etkin olduğu yine NICE osteoartrit rehberinde yer almaktadır. Bu egzersizler dışında propriosepsiyon ve Tai Chi egzersizleri de kısıtlı çalışmalar ile değerlendirilmekte ancak kanıt düzeyine erişmemektedir 

Osteoartrit tedavisinde fizik tedavi uygulamaları mevcut tedavilerle birlikte uygulandıklarında özelikle lokal sıcak 
veya soğuk uygulamaların, terapötik ultrason, TENS ve akupunturun yararlı etkileri olabileceği terapötik egzersizin  ise çekirdek tedavi programında (kuvvetlendirme ve genel 
aerobik egzersizin) yer alması gerekliliğini belirtmek gerekir.

İlaç tedavisi: Osteoartritte ağrı kesici ve iltihap dağıtıcı ilaçlar hastalığın belirli dönemlerinde doktor kontrolü altında kullanılmaktadır. Kıkırdağı güçlendiren ilaçların kullanımı da son yıllarda artmaktadır. 

Eklem içi enjeksiyon: Uzman hekiminizin önermesi halinde eklem şişliğinin olduğu dönemlerde eklem içine kortizon enjeksiyonu yapılabilir. Bunun yanı sıra eklem içine eklem kayganlığını arttıran ilaçlar enjekte edilebilir. Şu ana kadar saydığımız tedavilerden fayda görmeyen ve hastalığı günlük yaşam aktivitelerini ileri derecede bozan hastalara cerrahi tedavi (ameliyat) önerilebilir.

EKLEM KORUMA TEKNİKLERİ:












-Ağrılı dönemlerde splint, araç-gereç modifikasyonu ve önerileri için fizyoterapistle görüşülmesi şeklinde özetlenebilir.

Egzersiz Yapmak

Egzersiz, diz çevresindeki kasları güçlendirebilir, duruşunuzu iyileştirebilir ve kilo vermenize yardımcı olabilir, bu da hepsi osteoartrit semptomlarını ve ağrısını azaltabilir.

Daha iyi hissetmeye başlasanız bile egzersizlerinizi sürdürmeniz önemlidir, çünkü yaptığınız egzersizin durdurulması veya azaltılması belirtilerinizin tekrar ortaya çıkmasına neden olabilir.Bir fizyoterapist , yapılacak en iyi egzersizler konusunda size tavsiyede bulunabilir, ancak onlardan en iyi şekilde yararlanmak için günlük rutininize eklemeniz gerekir.

Hareket Açıklığı Egzersizleri 
Bunlar duruş için iyidir ve eklemlerinizi esnek tutmaya yardımcı olur. Bu egzersizler, ekleminizin her seferinde erişimini ve esnekliğini rahatça uzatan bir dizi pozisyondan geçmesini sağlayarak germe kadar basit bir şey olabilir.

Güçlendirme egzersizleri
Bu tip egzersiz, dizinizi kontrol eden kasların gücünü artırmak ve eklemi stabilize etmek ve korumak için önemlidir. Ayrıca ağrıyı azalttığı ve dizinizin yol vermesini engelleyerek düşme riskini azaltabileceği gösterilmiştir.

Mümkünse haftada en az iki gün güçlendirici egzersizler yapmaya çalışmalısınız.

Aerobik egzersizi
Aerobik egzersiz, nabız hızınızı artıran ve sizi biraz nefes darlığı yapan herhangi bir egzersizdir. Düzenli aerobik egzersiz size birçok şekilde yardımcı olabilir. Genel sağlığınız ve refahınız için iyidir ve endorfin adı verilen ağrı giderici hormonların salınmasını uyararak ağrıyı azaltabilir. Ayrıca daha iyi uyumanıza yardımcı olabilir.

Farklı aerobik egzersiz türleri arasında bisiklet, yüzme ve yürüyüş sayılabilir. Nefes almak için yeterince çalışmalısınız, ancak yine de bir konuşma yapabilirsiniz.

OA Ağrılarını Yönetmede Birkaç Egzersiz: