12-26-2020, 01:46 PM
Total Kalça Protezi Rehabilitasyonu
Total kalça protezi, kalça ekleminin her iki hasarlı yüzeyinin protez ikameleri ile değiştirildiği cerrahi bir prosedürdür. Kalça protezi sırasında, uyluk kemiğinin başı bir şaft üzerinde protez bir başla değiştirilir ve asetabulumun eklem yüzeyi, kase şeklindeki sentetik bir eklem yüzeyi ile kaplanır. Total kalça protezi sıklıkla yapılan bir işlemdir. Çoğunlukla isteğe bağlı olarak yapılmasına rağmen, travma (örneğin düşme) veya patolojik süreçlerin neden olduğu kalça kırıklarının (çoğunlukla yer değiştirmiş femur kırıkları) tedavisinde de kullanılır. Osteoporoz ve osteomalazi, yaşlı popülasyonda yüksek kalça kırığı insidansından sorumlu olan önemli faktörlerdir. Artrit, osteoartritli bu yaşlı popülasyondaki eklemlerde meydana gelen yaygın bir dejeneratif süreçtir. Osteoartrit hastalarının bağımsızlığını ve hareketliliğini yeniden sağlamadaki yüksek başarı derecesine bağlı olarak, total kalça protezi prosedürleri, osteoartrite bağlı kalça dejenerasyonu için kabul gören bir tedavi yöntemi haline gelmiştir. (Kalça OA için bknz.)
Total Kalça Protezi Endikasyonları
Total kalça artroplastisi öncesi hastaların ameliyat öncesi en sık şikayetleri ağrı ve hareket kaybıdır. İleri vakalarda, tam konservatif tedaviye rağmen, kalıcı ağrı, sınırlı hareketlilik ve gece ağrısı normalde mevcuttur. Önceden var olan kalça hastalığı, birincil total kalça protezi için geçerli bir endikasyondur. Bir kırığın femur boynuna dahili fiksasyonunda komplikasyonlar olduğunda, özellikle asetabulumdaki eklem kıkırdağı kaybedilirse veya akut kırıklarda endoprotez başarısız olursa, total kalça protezi iyi bir çözümdür. Altta yatan bir patolojinin neden olduğu femur boyun kırıkları, örneğin yaşlı hastalardaki Paget hastalığı genellikle tam kalça protezi ile tedavi edilir. Bir hasta hızla yıkıcı bir kalça hastalığından muzdarip olduğunda, radyografilerde hızlı bir femur başı veya pubik ramus hasarı gözlenir, bu nedenle tek seçenek tam kalça protezi olmalıdır. Total kalça artroplastisini seçmeden önce göz önünde bulundurulması gereken önemli noktalar yaş, aktivite durumu, hastanın beklentileri ve radyolojik bozukluklara dayalı tıbbi durumlardır.
Ameliyat Öncesi Rehabilitasyon
Kişiler kalça ameliyatı için onaylanır onaylanmaz ameliyat öncesi egzersiz reçetesi vermek ameliyat öncesi yaşam kalitesini iyileştirmede önemli bir rol oynayabilir, çünkü insanlar ameliyat için aylarca bekleyebilir ve uzun beklemeler sırasında sağlıkla ilgili yaşam kalitesinde daha fazla bozulma yaşayabilir.6 haftalık bir eğitim ve egzersiz programı üzerine yapılan bir çalışma, eklem replasmanı ameliyatı için bekleme listesinde olan hastalarda ağrı ve sakatlıkta önemli ve kalıcı gelişmeler olduğunu göstermiştir.
Egzersiz ayrıca şunlara da yardımcı olur:
Öneriler:
Ağrıyı kontrol altında tutmak için:
Core kasları, omurganızı ve pelvisi destekleyen derin kaslardır.Hareket ettiğinizde denge, kontrol ve iyi bir duruş sağlarlar.Kalçanız ayakta durmak veya yürümek için çok fazla ağrırsa, bu kaslar zayıf olabilir. Bu, sırt ağrısına, sertliğe neden olabilir.
Ameliyat Öncesi Egzersizler
1.Pelvik taban (mesane kasları)
Mesane kaslarınızı göbek deliğinize çekin veya çektiğinizi hayal edebilirsiniz .Yavaşça idrarınızı tutmaya çalışın .6 saniye bekleyin, ardından yavaşça gevşeyin. Günde 3 defa 6-8 defa tekrarlayın.
2.Alt karın kasları
Karnını omurgana doğru (içeriye) çek ve bırak. Günde 3 defa 6-8 defa tekrarlayın.
3.Arm Chair Push-Up
Walker (yürütücü) kullanarak mobil olmak için üst ekstremite kas kuvveti güçlü olmalıdır. Ameliyattan önce kollarınızı güçlendirin. Kolçaklı sandalyeye oturun. Dirsekleri bükülü olarak ellerinizi kolçakların üzerine koyun. Vücudunuzu koltuktan kaldırmak için ellerinizin arasından aşağı doğru itin 6 saniye bekleyin, yavaşça aşağı indirin. Haftada 3 kez 8-15 kez tekrarlayın.
Ameliyat Sonrası Rehabilitasyon
Post-operatif rehabilitasyonun amacı, hastanın fonksiyonel ihtiyaçlarını ele almak (örneğin mobilize olmaya başlamak) ve gücü ve hareket açıklığını iyileştirmektir. Bu, yardımlı bir süreç olarak başlar, ancak amaç hastayı taburcu olmadan önce mümkün olduğunca işlevsel hale getirmektir. Altta yatan ameliyat öncesi patolojinin bir sonucu olarak, hastalar özellikle gluteus medius ve quadriseps kaslarında kas atrofisi ve güç kaybı ile ortaya çıkabilir. Güç kaybının sonucu, yaşlıların daha az bağımsız olmasıdır. Ameliyat eklem sorunlarını düzeltirse de, ameliyattan önce mevcut olan herhangi bir ilişkili kas zayıflığı kalır ve ameliyat sonrası rehabilitasyon gerektirir. Araştırmalar, ameliyat sonrası kalça kaçıran zayıflığının eklem dengesizliği ve protez gevşemesi ile ilişkili büyük bir risk olduğunu göstermiştir. Total kalça protezinin ardından erken postoperatif rehabilitasyon, hareketlilik, güç, esneklik ve ağrıyı azaltmaya odaklanır. Hastaların total kalça protezini takiben hedeflenen bir güçlendirme programı aracılığıyla önemli iyileşmeler elde edebildikleri bulunmuştur.
Egzersiz ayrıca şunlara da yardımcı olur:
Fizyoterapi
Fizyoterapi, total kalça replasmanından sonra gücü ve yürüme hızını artırabilir ve subluksasyon ve tromboembolik hastalık gibi komplikasyonları önlemeye yardımcı olabilir. Ayrıca fizyoterapi, hastanın hareket kabiliyetini artırarak, hastanede yatış sırasında ve taburcu olduktan sonra alınması gereken egzersizler ve önlemler hakkında eğitim verir. (8)
Fizyoterapi, daha erken taburculuk olasılığı ile ilişkili olan hastanın işlevini en üst düzeye çıkarır, bu da daha düşük bir toplam bakım maliyeti ile ilişkilidir. (9)
Fizyoterapi ağrının giderilmesini sağlar, rehabilitasyonu ve hastaların günlük yaşam aktivitelerine yeniden entegrasyonunu destekler. Ayrıca hastaların sosyal hayata yeniden entegrasyonu yoluyla daha iyi bir yaşam kalitesi sağlar. (10)
Total kalça protezini takiben yatak egzersizinin yaşam kalitesi üzerinde bir etkiye sahip olmadığını, ancak ödem, kalp fonksiyonu ve hareket açıklığı ve kas gücünü iyileştirme (seviye 4) üzerindeki etkiler için önemli olduğunu göstermektedir. Aynı zamanda ameliyattan hemen sonra hastanın fiziksel ve psikolojik durumunun değerlendirilmesine olanak sağlar. (11)
Erken ağırlık taşıma ve fiziksel aktivite , protezin fiksasyonunu iyileştirdiği ve erken gevşeme insidansını azalttığı için kemik dokusunun kalitesi için faydalıdır. Aktivite miktarı hastaya özeldir ve gerektiğinde uyarlamalar yapmak için klinik muhakeme kullanılmalıdır. (12)
Post Op 0-3 Hafta
Ameliyattan sonra ilk günlerde ağrınızı kontrol altında tutmak için önerileri takip edin. Bu, uzun süreli ağrınızı azaltır ve daha özgürce hareket etmenize yardımcı olur. Yeterince uyuyun ve bağırsaklarınızın hareketlerini düzende tutun . İlk 3 hafta egzersizler kalça hareketine odaklanır. Duruşunuzu ve yürümeniz kademeli olarak arttırılmalıdır.
Hedefler: 3. haftanın sonunda
• Bacağı tek başınıza yatağın içine ve dışına hareket ettirebilmelisiniz (bir kayışla yardımlı olarak başlayabilirsiniz )
• Yardım almadan yükseltilmiş bir sandalyeye, yatağa ve tuvalete oturup kalkabilmelisiniz.
• Yürüteç, baston veya koltuk değneği kullanarak evde yürümeler yapılmalıdır .
• Baston veya koltuk değnekleriyle merdivenleri güvenle kullanın.
Post Op 0-3 Hafta Egzersizleri
Ayak Ayak bileği Pompalama Egzersizleri
Bu egzersiz şişliği azaltmaya yardımcı olur ve kan pıhtılaşması riskini azaltır. Tüm ayağınızı yukarı aşağı basarak pompalama egzersizi çalışın. Her saat 10 kez tekrarlayın.
Nefes Egzersizleri
Omuzlarınızı gevşeterek oturun ve burnunuzdan yavaşça nefes alın,göğüs kafesinin yana doğru genişlediğini hissedin. Yavaşça nefes verin ve kendinizi hissedin. Her saat 6 kez tekrarlayın.
Topuk Kaydırma
Dizleriniz bükülerek sırt üstü yatın, bir bacağınızı yatakta aşağıya doğru kaydırın ve yeniden ayarlayın. Karın kaslarınızı hissedin. Günde 3 defa 6-8 tekrarlı tekrarlayın. Diğer taraftaki bacağınızla da deneyin.
Pelvik Tilt
Yatış pozisyonunda: Bacakları düz olacak şekilde sırt üstü yatın. Alt kalçayı birlikte sıkın, sanki kalçaların arasında bir kalem varmış ve onu tutmaya çalışıyormuş gibi sıkmalısınız. 6 saniye bekleyin. Günde 3 defa 6-8 defa tekrarlayın.
Oturma pozisyonunda: Ayak destekli sandalyeye oturun, oturma kemiklerinin altına ellerinizi yerleştirin. Alt kalça kaslarını birlikte sıkın, oturma kemiklerinizi hissedin ve parmaklarınızı çekin. 6 saniye bekleyin, yavaşça rahatlayın. Günde 3 defa 6-8 defa tekrarlayın.
Bacak Kaydırma
Bu egzersize başlamadan önce cerrahınız veya fizyoterapistinizle görüşmelisiniz. Tek bacağınızı bükerek sırt üstü yatın. Topuk ile ayağınızı öne ve yana doğru kaydırın. Karın kaslarını yeniden ayarlayın ve bacağı yeniden orta hatta çekin. Günde 3 defa 6-8 defa tekrarlayın. Her iki tarafta tekrarlayın.
Kalça Germe
İki diz bükülü sırt üstü yatın. Bir uyluğu yukarı kaldırmak için havlu kullanın. Diğer bacağı yatağın alt kısmına doğru kaydırın, kalça önünde bir gerginlik hissedene kadar devam edin. 30 saniye gerin. Günde bir kez 3-4 kez tekrarlayın. Diğer tarafta tekrarlayın.
Hamstring Germe
Sırtınız, uyluklarınız ve ayak destekli olmalıdır. Bunun için bir sandalyede oturabilirsiniz. Dizinizi düzeltmek için bir ayağınızı kaldırın. Gerginlik hissettiğinizde durun. Diziniz düz olmasa bile 15-30 saniye pozisyonunuzu koruyunuz. Günde bir defa 3-4 kez tekrarlayın. Diğer tarafta tekrarlamayı unutmayın.
Gastrocnemius Germe
Kalçaları öne doğru çekin, baldırınızın arkasına doğru bir gerginlik hissedin. (ayrıca kalçanızın önünde bir gerginlik hissedebilirsiniz) 30 saniye esneme hareketi yapın. Günde bir kez 3-4 kez tekrarlayın. Diğer tarafta tekrarlayın.
Köprü Egzersizi
Dizleriniz bükülerek sırt üstü yatın, uyluklar arasına büyük bir rulo havlu sıkıştırırın. Kalçanın alt kısmını sıkın ve kalçayı yukarı doğru kaldırıp indirin. Haftada 3 kez 8-15 kez tekrarlayın.
Oturuşta Kalça Fleksiyonu
Yükseltilmiş bir sandalyenin kenarına oturun. Ayaklar yerdeyken (destek için sandalyenin yanlarına tutabilirsiniz) hafifçe yukarı kaldırın. Ayak zeminden kalçada fleksiyon 90dereceyi geçmeyecek kadar kaldırılmalıdır. Günde bir kez 6-8 kez tekrarlayın. Diğer tarafta da tekrarlayın.
Kalça Ekstansiyonu
Yüksek bir masadan destek alarak ayakta durulması gerekir. Belde küçük bir kavis oluşturmak için kuyruk kemiğini yukarı doğru eğin. Ameliyatsız bacak üzerinde durun ve ameliyat edilen bacağınızı yukarı ve geri kaldırın, kalça veya pelvis bükülmemelidir . Bacağınızı ve bel eğriliğini karın kaslarınızı kullanarak pozisyonunu korumaya çalışın. Haftada 3 kez 8-15 kez tekrarlayın.
Yana Ağırlık Aktarma
Ayaklarınızı omuz genişliğinde açık tutun. Kalçalarınızla vücut ağırlığınızı bir bacaktan diğerine kaydırın (çok küçük hareketler). Diğer ayağınızı yere bastırmaya devam edin. Günde 3 defa 6-8 defa tekrarlayın.
Post Op 3-6 Hafta
Ameliyattan 3 hafta sonra kalçanız daha kolay hareket etmeye başlamalıdır. Yeni kalça ekleminizde daha fazla esneklik, güç ve kontrol elde etmek için egzersizlerinizi ilerletin.
Hedefler: 6. haftanın sonunda
Sırtüstü Kalça Abdüksiyon- ER
Bacaklar bükülmüş, ayaklar omuz genişliği açık olacak şekilde sırt üstü yatın. Pelvisi sabit tutmak için karın kaslarını kasın. Bir dizinizi 3-4 cm çevirin, geri yavaşça getirin. Günde 3 kez 6-8 kez tekrarlayın. Diğer tarafta tekrarlayın.
Yarım Köprü
Bir bacak bükülmüş, bir bacak düz olacak şekilde sırt üstü yatın. Karın kalça kaslarınızı kasın. Her iki kalçayı da minderden kaldırın, topuklara bastırın, yavaşça indirin. Kalçalarınızı düz tutun ve sırtınızı gevşeterek tekrarlayın. Haftada 3 defa 8 – 15 kez tekrarlayın. Diğer tarafta tekrarlayın.
Yüzüstü Quadriceps Germe
Karnınızın altına yastık koyarak yatın. Uyluğunuzun önünde gerginlik hissedene kadar bir dizi bükün ve tutun. Bacağı aşağı indirirken karın ve kalça kaslarınızı sıkı tutmalısınız. Gerdirmeyi 15-30 saniye boyunca tutun. Günde bir defa 3-4 kez tekrarlayın. Diğer tarafta tekrarlayın.
Statik Bisiklet
Statik bir bisiklet kullanmak, kalça protezi ameliyatından sonra orta yoğunlukta aktivite yapmanın en iyi yollarından biridir. Bisikleti güvenli bir şekilde kullanmak için:
Yatık değil, dik bir bisiklet kullanın çünkü dik bir bisiklette kalçalar daha az fleksiyona gider.
Bisikletin kalçayı 90 °'den fazla fleksiyona zorlamadığından emin olun ve bunu koltuğu kaldırarak ve gidonların üzerinden öne doğru eğilmekten kaçınarak yapın.
İleri ve geri dönün.
Yavaşça hafif direnç ekleyin.
Post Op 6-9 Hafta
Hedefler: 9. haftanın sonunda
Diz Fleksiyonu ile Kalça Fleksiyonu
İki diz de bükülmüş şekilde yatın. Bir dizinizi yukarı kaldırın. (90derece kalça fleksiyonu) Pelvisi karın kaslarınızla sabit tutun. Sırtınızı kamburlaştırmayın. Günde bir kez 6-8 kez tekrarlayın. Diğer tarafta tekrarlamayı unutmayın.
Wall Side
Vücudunuzu duvara dayayın, ayaklar omuz genişliğinde açık tutun. Core ve alt kalça kaslarını kasın. Vücudunuzu yavaşça yukarı ve aşağı kaydırın . Ağırlığı kalça kaslarınızdan alarak haftada 3 kez 8-15 kez tekrarlayın.
İzometrik Kalça Abduksiyonu
Ameliyatsız bacağınız üzerinde durun, kolunuzu göğsünüzde çaprazlayın, duvara yaslanın. Çalıştırılan ayağı duvara 60 °kaydırın ve duvara doğru itin. Kalça kaslarınızıhissedin.6 saniye basılı tutun. Haftada 3 kez 8-15 kez tekrarlayın.
Tek Ayak Üzerinde Denge
Destekleyici bir yapının yanında durun, ayağınızın önüne sert bir kitap yerleştirin. Core ve kalça kaslarını kasın. Ağırlığı tek bacağınıza kaydırın. Diğer bacağı kaldırın ve kitabın üzerine ve dışına yerleştirin. (merdivenler için hazırlık egzersizidir) Vücudunuzu ve pelvisi sabit tutun. Haftada 3 kez 8 - 15 kez tekrarlayın Diğer tarafta tekrarlayın.
Topuk Yükseltme
Stabil bir desteğin önünde durun. Core ve alt kalça kaslarını kasın. Ayak parmaklarınızın üzerine yükselin, öne doğru eğilmeyin. Haftada 3 kez 8-15 kez tekrarlayın.
Otur-Kalk
Yastıkla yükseltilmiş sandalyenin kenarına oturun. Kalçaların etrafına elastik bir bant bağlayın. Karın ve kalça kaslarını kasın. Dizlerinizi omuz hizasında tutmak için, özellikle otururken kalçaları öne doğru bükün. Ayağa kalkmak ve oturmak için kalçaları öne doğru bükün, ayaklara bastırın ve alt kalça kaslarından kaldırın. Kalçayı 90 dereceden fazla bükmeyin. Haftada 3 kez 8-15 kez tekrarlayın.
Post Op 9 -12 Hafta
Hedefler: 12. haftanın sonunda
Bacak Kaldırma
Karnınızın altına bir yastıkla yatın, bacaklarınızı yatağın kenarından kaldırın. (Kalça ekstansiyonu, diz fleksiyonu ile birlikte kalça ekstansiyonu, kalça abduksiyonu) Haftada 3 kez 8-15 kez tekrarlayın.
Köprü Egzersizi
Bacakları bükerek sırt üstü yatın. Karın kaslarını kasın. Kalçaları yukarı kaldırın ve düzleştirin. Opere bacak kalça fleksiyonunda ya da düz olabilir. Haftada 3 kez 8-15 kez tekrarlayın.
Split Squat- Lunge
Tek bacakla öne adım alın. Core ve kalça kaslarını kasın. Vücudu kalçadan yukarı ve aşağı, dizden bükülerek indirin ve kaldırın. Öne doğru eğilmeyin. Vücut ağırlığınızı ön dizinizin ve ayağınızın arkasında tutun. Haftada 3 kez 8-15 kez tekrarlayın. Diğer tarafta tekrarlayın.
İleri ve Geri Ağırlık Aktarma
Sabit bir desteğin yanında durun. Bir topuğunuzu diğer ayağın önüne koyun. Karın ve alt kalça kaslarını kasın. Ağırlığınızı ayaklarınızın topukları arasında öne ve arkaya doğru aktarın. Günde 3 kez 6-8 kez tekrarlayın. Diğer topukta tekrarlayın.
Merdivende Yukarı-Aşağı Ağırlık Aktarımı
Denge için korkuluk kullanın. Karın kasları aktifleştirin. Bir ayağınızı bir basamağa koyun, vücudu kaldırarak yukarı çıkın. Kalçayı her zaman düz tutun. Kollarla çekmekten kaçının. Haftada 3 kez 8-15 kez tekrarlayın. Diğer tarafta tekrarlayın.
Merdivende Yana Ağırlık Aktarma
Ayak parmaklığa bakacak şekilde bir ayağınızı bir basamağa koyun. Yanlara doğru adım atın, kalça kaslarını kullanın. Aşağı veya öne eğilmeyin. Haftada 3 kez 8-15 kez tekrarlayın. Ters parmaklığı kullanarak diğer tarafta tekrarlayın.
Denge Tahtası
Daima kendinizi güvende hissedeceğiniz şekilde denge egzersizleri yapın!
Destek için bara tutunun ve denge tahtasına veya çıkın. Ayaklarınızı ortalayın, omuz genişliğini kadar bacaklarınızı açın. Core ve kalça kaslarını kasın. Stabil hissetme pratiği yapın. Ardından, tahtayı (veya yastığı) bir tarafa yana doğru iterek karşı dizini bükerek dengede durmaya çalışın. Ayrıca öne ve arkaya doğru dengede durmaya çalışın. Kalçayı düz tutun.
Kaynakça
1) Gill SD, McBurney H. Does Exercise Reduce Pain and Improve Physical Function Before Hip or Knee Replacement Surgery? A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Archives of physical medicine and rehabilitation. 2013;94(1):164-76.
2) Ferrara PE, Rabini AL, Maggi LO, Piazzini DB, Logroscino G, Magliocchetti G, Amabile E, Tancredi G, Aulisa AG, Padua L, Gnocchi DC. Effect of pre-operative physiotherapy in patients with end-stage osteoarthritis undergoing hip arthroplasty. Clinical rehabilitation 2008;22(10-11):977-86.
3) Karachalios T, Komnos G, Koutalos A. Total hip arthroplasty: Survival and modes of failure. EFORT Open Rev. 2018;3(5):232-239. Published 2018 May 21. doi:10.1302/2058-5241.3.170068
4) https://vch.eduhealth.ca/en/permalink/phem1069
5) Liu XW, Zi Y, Xiang LB, Wang Y. Total hip arthroplasty: areview of advances, advantages and limitations. Int J Clin Exp Med. 2015;8(1):27-36. Published 2015 Jan 15.
6) Galea MP, Levinger P, Lythgo N, Cimoli C, Weller R, Tully E, McMeeken J, Westh R. A targeted home-and center-based exercise program for people after total hip replacement: a randomized clinical trial. Archives of physical medicine and rehabilitation 2008;89(8):1442-7.
7) Stockton KA, Mengersen KA. Effect of multiple physiotherapy sessions on functional outcomes in the initial postoperative period after primary total hip replacement: a randomized controlled trial. Archives of physical medicine and rehabilitation 2009;90(10):1652-7.
8) Coulter CL, Scarvell JM, Neeman TM, Smith PN. Physiotherapist-directed rehabilitation exercises in the outpatient or home setting improve strength, gait speed and cadence after elective total hip replacement: a systematic review. Journal of physiotherapy. 2013;59(4):219-26.
9) Freburger J. An analysis of the relationship between the utilization of physical therapy services and outcomes of care for patients after total hip arthroplasty. Physical therapy 2000;80(5):448-458.
10) Umpierres CS, Ribeiro TA, Marchisio ÂE, Galvão L, Borges ÍN, Macedo CA, Galia CR. Rehabilitation following total hip arthroplasty evaluation over short follow-up time: Randomized clinical trial. Journal of rehabilitation research and development. 2014;51(10):1567-78.
11) Perhonen MA, Franco F, Lane LD, Buckey JC, Blomqvist CG, Zerwekh JE, Peshock RM, Weatherall PT, Levine BD. Cardiac atrophy after bed rest and spaceflight. Journal of applied physiology 2001;91(2):645-53.
12) Mahendra G, Pandit H, Kliskey K, Murray D, Gill HS, Athanasou N. Necrotic and inflammatory changes in metal-on-metal resurfacing hip arthroplasties: relation to implant failure and pseudotumor formation. Acta orthopaedica 2009;80(6):653-9.
Total kalça protezi, kalça ekleminin her iki hasarlı yüzeyinin protez ikameleri ile değiştirildiği cerrahi bir prosedürdür. Kalça protezi sırasında, uyluk kemiğinin başı bir şaft üzerinde protez bir başla değiştirilir ve asetabulumun eklem yüzeyi, kase şeklindeki sentetik bir eklem yüzeyi ile kaplanır. Total kalça protezi sıklıkla yapılan bir işlemdir. Çoğunlukla isteğe bağlı olarak yapılmasına rağmen, travma (örneğin düşme) veya patolojik süreçlerin neden olduğu kalça kırıklarının (çoğunlukla yer değiştirmiş femur kırıkları) tedavisinde de kullanılır. Osteoporoz ve osteomalazi, yaşlı popülasyonda yüksek kalça kırığı insidansından sorumlu olan önemli faktörlerdir. Artrit, osteoartritli bu yaşlı popülasyondaki eklemlerde meydana gelen yaygın bir dejeneratif süreçtir. Osteoartrit hastalarının bağımsızlığını ve hareketliliğini yeniden sağlamadaki yüksek başarı derecesine bağlı olarak, total kalça protezi prosedürleri, osteoartrite bağlı kalça dejenerasyonu için kabul gören bir tedavi yöntemi haline gelmiştir. (Kalça OA için bknz.)
Total Kalça Protezi Endikasyonları
Total kalça artroplastisi öncesi hastaların ameliyat öncesi en sık şikayetleri ağrı ve hareket kaybıdır. İleri vakalarda, tam konservatif tedaviye rağmen, kalıcı ağrı, sınırlı hareketlilik ve gece ağrısı normalde mevcuttur. Önceden var olan kalça hastalığı, birincil total kalça protezi için geçerli bir endikasyondur. Bir kırığın femur boynuna dahili fiksasyonunda komplikasyonlar olduğunda, özellikle asetabulumdaki eklem kıkırdağı kaybedilirse veya akut kırıklarda endoprotez başarısız olursa, total kalça protezi iyi bir çözümdür. Altta yatan bir patolojinin neden olduğu femur boyun kırıkları, örneğin yaşlı hastalardaki Paget hastalığı genellikle tam kalça protezi ile tedavi edilir. Bir hasta hızla yıkıcı bir kalça hastalığından muzdarip olduğunda, radyografilerde hızlı bir femur başı veya pubik ramus hasarı gözlenir, bu nedenle tek seçenek tam kalça protezi olmalıdır. Total kalça artroplastisini seçmeden önce göz önünde bulundurulması gereken önemli noktalar yaş, aktivite durumu, hastanın beklentileri ve radyolojik bozukluklara dayalı tıbbi durumlardır.
Ameliyat Öncesi Rehabilitasyon
Kişiler kalça ameliyatı için onaylanır onaylanmaz ameliyat öncesi egzersiz reçetesi vermek ameliyat öncesi yaşam kalitesini iyileştirmede önemli bir rol oynayabilir, çünkü insanlar ameliyat için aylarca bekleyebilir ve uzun beklemeler sırasında sağlıkla ilgili yaşam kalitesinde daha fazla bozulma yaşayabilir.6 haftalık bir eğitim ve egzersiz programı üzerine yapılan bir çalışma, eklem replasmanı ameliyatı için bekleme listesinde olan hastalarda ağrı ve sakatlıkta önemli ve kalıcı gelişmeler olduğunu göstermiştir.
Egzersiz ayrıca şunlara da yardımcı olur:
- Kalçanın hareketli kalması
- Kasların güçlenmesi
- Ağrının kontrol altında tutulması
- Ameliyattan sonra nasıl egzersiz yapılacağına dair altyapı
- Vücut ağırlığının azalması
- Uykunun iyileşmesi
Öneriler:
- Yüzme, suda yürüyüş, su aerobiği
- Dik sabit bisiklet
- Güçlendirme veya germe egzersizleri
- Güçlendirme veya germe egzersizleri yapmadan önce ısının.
- 5-10 dakika yürüyün.
- 5 - 10 dakika dik bir sabit bisiklet kullanın.
- Gergin veya sert kaslara 5-10 dakika nemli ısı uygulayın.
Ağrıyı kontrol altında tutmak için:
- Gün içinde kısa ve sık sık ekleminizi dinlendirin.
- Baston, baston veya yürüteç gibi yürüme yardımcısı kullanın.
- Ağrı kesici ilaçlar hakkında doktorunuzla veya eczacınızla konuşun.
- Temel Kaslarınızı Aktifleştirmeyi Öğrenin.
Core kasları, omurganızı ve pelvisi destekleyen derin kaslardır.Hareket ettiğinizde denge, kontrol ve iyi bir duruş sağlarlar.Kalçanız ayakta durmak veya yürümek için çok fazla ağrırsa, bu kaslar zayıf olabilir. Bu, sırt ağrısına, sertliğe neden olabilir.
Ameliyat Öncesi Egzersizler
1.Pelvik taban (mesane kasları)
Mesane kaslarınızı göbek deliğinize çekin veya çektiğinizi hayal edebilirsiniz .Yavaşça idrarınızı tutmaya çalışın .6 saniye bekleyin, ardından yavaşça gevşeyin. Günde 3 defa 6-8 defa tekrarlayın.
2.Alt karın kasları
Karnını omurgana doğru (içeriye) çek ve bırak. Günde 3 defa 6-8 defa tekrarlayın.
3.Arm Chair Push-Up
Walker (yürütücü) kullanarak mobil olmak için üst ekstremite kas kuvveti güçlü olmalıdır. Ameliyattan önce kollarınızı güçlendirin. Kolçaklı sandalyeye oturun. Dirsekleri bükülü olarak ellerinizi kolçakların üzerine koyun. Vücudunuzu koltuktan kaldırmak için ellerinizin arasından aşağı doğru itin 6 saniye bekleyin, yavaşça aşağı indirin. Haftada 3 kez 8-15 kez tekrarlayın.
Ameliyat Sonrası Rehabilitasyon
Post-operatif rehabilitasyonun amacı, hastanın fonksiyonel ihtiyaçlarını ele almak (örneğin mobilize olmaya başlamak) ve gücü ve hareket açıklığını iyileştirmektir. Bu, yardımlı bir süreç olarak başlar, ancak amaç hastayı taburcu olmadan önce mümkün olduğunca işlevsel hale getirmektir. Altta yatan ameliyat öncesi patolojinin bir sonucu olarak, hastalar özellikle gluteus medius ve quadriseps kaslarında kas atrofisi ve güç kaybı ile ortaya çıkabilir. Güç kaybının sonucu, yaşlıların daha az bağımsız olmasıdır. Ameliyat eklem sorunlarını düzeltirse de, ameliyattan önce mevcut olan herhangi bir ilişkili kas zayıflığı kalır ve ameliyat sonrası rehabilitasyon gerektirir. Araştırmalar, ameliyat sonrası kalça kaçıran zayıflığının eklem dengesizliği ve protez gevşemesi ile ilişkili büyük bir risk olduğunu göstermiştir. Total kalça protezinin ardından erken postoperatif rehabilitasyon, hareketlilik, güç, esneklik ve ağrıyı azaltmaya odaklanır. Hastaların total kalça protezini takiben hedeflenen bir güçlendirme programı aracılığıyla önemli iyileşmeler elde edebildikleri bulunmuştur.
Egzersiz ayrıca şunlara da yardımcı olur:
- Şişliği azaltır.
- Uykuyu iyileştirir.
- Kan pıhtılarını önlemeye yardımcı olur.
- Dengeyi geliştirir.
- Ağrıyı kontrol etmenize yardımcı olur.
- Aktivite toleransını artırır.
- Kabızlığı önler.
Fizyoterapi
Fizyoterapi, total kalça replasmanından sonra gücü ve yürüme hızını artırabilir ve subluksasyon ve tromboembolik hastalık gibi komplikasyonları önlemeye yardımcı olabilir. Ayrıca fizyoterapi, hastanın hareket kabiliyetini artırarak, hastanede yatış sırasında ve taburcu olduktan sonra alınması gereken egzersizler ve önlemler hakkında eğitim verir. (8)
Fizyoterapi, daha erken taburculuk olasılığı ile ilişkili olan hastanın işlevini en üst düzeye çıkarır, bu da daha düşük bir toplam bakım maliyeti ile ilişkilidir. (9)
Fizyoterapi ağrının giderilmesini sağlar, rehabilitasyonu ve hastaların günlük yaşam aktivitelerine yeniden entegrasyonunu destekler. Ayrıca hastaların sosyal hayata yeniden entegrasyonu yoluyla daha iyi bir yaşam kalitesi sağlar. (10)
Total kalça protezini takiben yatak egzersizinin yaşam kalitesi üzerinde bir etkiye sahip olmadığını, ancak ödem, kalp fonksiyonu ve hareket açıklığı ve kas gücünü iyileştirme (seviye 4) üzerindeki etkiler için önemli olduğunu göstermektedir. Aynı zamanda ameliyattan hemen sonra hastanın fiziksel ve psikolojik durumunun değerlendirilmesine olanak sağlar. (11)
Erken ağırlık taşıma ve fiziksel aktivite , protezin fiksasyonunu iyileştirdiği ve erken gevşeme insidansını azalttığı için kemik dokusunun kalitesi için faydalıdır. Aktivite miktarı hastaya özeldir ve gerektiğinde uyarlamalar yapmak için klinik muhakeme kullanılmalıdır. (12)
Post Op 0-3 Hafta
Ameliyattan sonra ilk günlerde ağrınızı kontrol altında tutmak için önerileri takip edin. Bu, uzun süreli ağrınızı azaltır ve daha özgürce hareket etmenize yardımcı olur. Yeterince uyuyun ve bağırsaklarınızın hareketlerini düzende tutun . İlk 3 hafta egzersizler kalça hareketine odaklanır. Duruşunuzu ve yürümeniz kademeli olarak arttırılmalıdır.
Hedefler: 3. haftanın sonunda
• Bacağı tek başınıza yatağın içine ve dışına hareket ettirebilmelisiniz (bir kayışla yardımlı olarak başlayabilirsiniz )
• Yardım almadan yükseltilmiş bir sandalyeye, yatağa ve tuvalete oturup kalkabilmelisiniz.
• Yürüteç, baston veya koltuk değneği kullanarak evde yürümeler yapılmalıdır .
• Baston veya koltuk değnekleriyle merdivenleri güvenle kullanın.
Post Op 0-3 Hafta Egzersizleri
Ayak Ayak bileği Pompalama Egzersizleri
Bu egzersiz şişliği azaltmaya yardımcı olur ve kan pıhtılaşması riskini azaltır. Tüm ayağınızı yukarı aşağı basarak pompalama egzersizi çalışın. Her saat 10 kez tekrarlayın.
Nefes Egzersizleri
Omuzlarınızı gevşeterek oturun ve burnunuzdan yavaşça nefes alın,göğüs kafesinin yana doğru genişlediğini hissedin. Yavaşça nefes verin ve kendinizi hissedin. Her saat 6 kez tekrarlayın.
Topuk Kaydırma
Dizleriniz bükülerek sırt üstü yatın, bir bacağınızı yatakta aşağıya doğru kaydırın ve yeniden ayarlayın. Karın kaslarınızı hissedin. Günde 3 defa 6-8 tekrarlı tekrarlayın. Diğer taraftaki bacağınızla da deneyin.
Pelvik Tilt
Yatış pozisyonunda: Bacakları düz olacak şekilde sırt üstü yatın. Alt kalçayı birlikte sıkın, sanki kalçaların arasında bir kalem varmış ve onu tutmaya çalışıyormuş gibi sıkmalısınız. 6 saniye bekleyin. Günde 3 defa 6-8 defa tekrarlayın.
Oturma pozisyonunda: Ayak destekli sandalyeye oturun, oturma kemiklerinin altına ellerinizi yerleştirin. Alt kalça kaslarını birlikte sıkın, oturma kemiklerinizi hissedin ve parmaklarınızı çekin. 6 saniye bekleyin, yavaşça rahatlayın. Günde 3 defa 6-8 defa tekrarlayın.
Bacak Kaydırma
Bu egzersize başlamadan önce cerrahınız veya fizyoterapistinizle görüşmelisiniz. Tek bacağınızı bükerek sırt üstü yatın. Topuk ile ayağınızı öne ve yana doğru kaydırın. Karın kaslarını yeniden ayarlayın ve bacağı yeniden orta hatta çekin. Günde 3 defa 6-8 defa tekrarlayın. Her iki tarafta tekrarlayın.
Kalça Germe
İki diz bükülü sırt üstü yatın. Bir uyluğu yukarı kaldırmak için havlu kullanın. Diğer bacağı yatağın alt kısmına doğru kaydırın, kalça önünde bir gerginlik hissedene kadar devam edin. 30 saniye gerin. Günde bir kez 3-4 kez tekrarlayın. Diğer tarafta tekrarlayın.
Hamstring Germe
Sırtınız, uyluklarınız ve ayak destekli olmalıdır. Bunun için bir sandalyede oturabilirsiniz. Dizinizi düzeltmek için bir ayağınızı kaldırın. Gerginlik hissettiğinizde durun. Diziniz düz olmasa bile 15-30 saniye pozisyonunuzu koruyunuz. Günde bir defa 3-4 kez tekrarlayın. Diğer tarafta tekrarlamayı unutmayın.
Gastrocnemius Germe
Kalçaları öne doğru çekin, baldırınızın arkasına doğru bir gerginlik hissedin. (ayrıca kalçanızın önünde bir gerginlik hissedebilirsiniz) 30 saniye esneme hareketi yapın. Günde bir kez 3-4 kez tekrarlayın. Diğer tarafta tekrarlayın.
Köprü Egzersizi
Dizleriniz bükülerek sırt üstü yatın, uyluklar arasına büyük bir rulo havlu sıkıştırırın. Kalçanın alt kısmını sıkın ve kalçayı yukarı doğru kaldırıp indirin. Haftada 3 kez 8-15 kez tekrarlayın.
Oturuşta Kalça Fleksiyonu
Yükseltilmiş bir sandalyenin kenarına oturun. Ayaklar yerdeyken (destek için sandalyenin yanlarına tutabilirsiniz) hafifçe yukarı kaldırın. Ayak zeminden kalçada fleksiyon 90dereceyi geçmeyecek kadar kaldırılmalıdır. Günde bir kez 6-8 kez tekrarlayın. Diğer tarafta da tekrarlayın.
Kalça Ekstansiyonu
Yüksek bir masadan destek alarak ayakta durulması gerekir. Belde küçük bir kavis oluşturmak için kuyruk kemiğini yukarı doğru eğin. Ameliyatsız bacak üzerinde durun ve ameliyat edilen bacağınızı yukarı ve geri kaldırın, kalça veya pelvis bükülmemelidir . Bacağınızı ve bel eğriliğini karın kaslarınızı kullanarak pozisyonunu korumaya çalışın. Haftada 3 kez 8-15 kez tekrarlayın.
Yana Ağırlık Aktarma
Ayaklarınızı omuz genişliğinde açık tutun. Kalçalarınızla vücut ağırlığınızı bir bacaktan diğerine kaydırın (çok küçük hareketler). Diğer ayağınızı yere bastırmaya devam edin. Günde 3 defa 6-8 defa tekrarlayın.
Post Op 3-6 Hafta
Ameliyattan 3 hafta sonra kalçanız daha kolay hareket etmeye başlamalıdır. Yeni kalça ekleminizde daha fazla esneklik, güç ve kontrol elde etmek için egzersizlerinizi ilerletin.
Hedefler: 6. haftanın sonunda
- Kalça fleksiyonu 90 derece, abdüksiyonu 25 derece, ve tam ekstansiyon (0° ) ROM.
- Karşı elde bastonla birkaç metre yürüyebilme.
- Statik bisiklet kullanabilmek. (koltuk yükseltilmiş, böylece kalçanız 90 ° 'den fazla bükülmez.)
Sırtüstü Kalça Abdüksiyon- ER
Bacaklar bükülmüş, ayaklar omuz genişliği açık olacak şekilde sırt üstü yatın. Pelvisi sabit tutmak için karın kaslarını kasın. Bir dizinizi 3-4 cm çevirin, geri yavaşça getirin. Günde 3 kez 6-8 kez tekrarlayın. Diğer tarafta tekrarlayın.
Yarım Köprü
Bir bacak bükülmüş, bir bacak düz olacak şekilde sırt üstü yatın. Karın kalça kaslarınızı kasın. Her iki kalçayı da minderden kaldırın, topuklara bastırın, yavaşça indirin. Kalçalarınızı düz tutun ve sırtınızı gevşeterek tekrarlayın. Haftada 3 defa 8 – 15 kez tekrarlayın. Diğer tarafta tekrarlayın.
Yüzüstü Quadriceps Germe
Karnınızın altına yastık koyarak yatın. Uyluğunuzun önünde gerginlik hissedene kadar bir dizi bükün ve tutun. Bacağı aşağı indirirken karın ve kalça kaslarınızı sıkı tutmalısınız. Gerdirmeyi 15-30 saniye boyunca tutun. Günde bir defa 3-4 kez tekrarlayın. Diğer tarafta tekrarlayın.
Statik Bisiklet
Statik bir bisiklet kullanmak, kalça protezi ameliyatından sonra orta yoğunlukta aktivite yapmanın en iyi yollarından biridir. Bisikleti güvenli bir şekilde kullanmak için:
Yatık değil, dik bir bisiklet kullanın çünkü dik bir bisiklette kalçalar daha az fleksiyona gider.
Bisikletin kalçayı 90 °'den fazla fleksiyona zorlamadığından emin olun ve bunu koltuğu kaldırarak ve gidonların üzerinden öne doğru eğilmekten kaçınarak yapın.
İleri ve geri dönün.
Yavaşça hafif direnç ekleyin.
Post Op 6-9 Hafta
Hedefler: 9. haftanın sonunda
- Daha uzun mesafeler yürüyebilmek.
- Yardım etmek için ellerinizi kullanmadan yükseltilmiş bir sandalyede oturup ayakta durabilmek. Ameliyatlı bacağınızda kısa bir süre dengede durabilmek.
- Merdivenlerden inip çıkabilmek. Baston veya ellerinizi destek almak için kullanabilirsiniz.
- İşe veya gönüllü faaliyetlere dönebilmek. (Doktor onayı ile)
Diz Fleksiyonu ile Kalça Fleksiyonu
İki diz de bükülmüş şekilde yatın. Bir dizinizi yukarı kaldırın. (90derece kalça fleksiyonu) Pelvisi karın kaslarınızla sabit tutun. Sırtınızı kamburlaştırmayın. Günde bir kez 6-8 kez tekrarlayın. Diğer tarafta tekrarlamayı unutmayın.
Wall Side
Vücudunuzu duvara dayayın, ayaklar omuz genişliğinde açık tutun. Core ve alt kalça kaslarını kasın. Vücudunuzu yavaşça yukarı ve aşağı kaydırın . Ağırlığı kalça kaslarınızdan alarak haftada 3 kez 8-15 kez tekrarlayın.
İzometrik Kalça Abduksiyonu
Ameliyatsız bacağınız üzerinde durun, kolunuzu göğsünüzde çaprazlayın, duvara yaslanın. Çalıştırılan ayağı duvara 60 °kaydırın ve duvara doğru itin. Kalça kaslarınızıhissedin.6 saniye basılı tutun. Haftada 3 kez 8-15 kez tekrarlayın.
Tek Ayak Üzerinde Denge
Destekleyici bir yapının yanında durun, ayağınızın önüne sert bir kitap yerleştirin. Core ve kalça kaslarını kasın. Ağırlığı tek bacağınıza kaydırın. Diğer bacağı kaldırın ve kitabın üzerine ve dışına yerleştirin. (merdivenler için hazırlık egzersizidir) Vücudunuzu ve pelvisi sabit tutun. Haftada 3 kez 8 - 15 kez tekrarlayın Diğer tarafta tekrarlayın.
Topuk Yükseltme
Stabil bir desteğin önünde durun. Core ve alt kalça kaslarını kasın. Ayak parmaklarınızın üzerine yükselin, öne doğru eğilmeyin. Haftada 3 kez 8-15 kez tekrarlayın.
Otur-Kalk
Yastıkla yükseltilmiş sandalyenin kenarına oturun. Kalçaların etrafına elastik bir bant bağlayın. Karın ve kalça kaslarını kasın. Dizlerinizi omuz hizasında tutmak için, özellikle otururken kalçaları öne doğru bükün. Ayağa kalkmak ve oturmak için kalçaları öne doğru bükün, ayaklara bastırın ve alt kalça kaslarından kaldırın. Kalçayı 90 dereceden fazla bükmeyin. Haftada 3 kez 8-15 kez tekrarlayın.
Post Op 9 -12 Hafta
Hedefler: 12. haftanın sonunda
- Topallamadan yürüyebilmek.
- 12. haftada, elleri kullanmadan normal yükseklikteki bir sandalye ve tuvalette oturmaya ve ayakta durmaya başlayabilmek.
- Merdivenlerden inip çıkarken çok az veya hiç korkuluk desteği almamak.
- Cerrahın onayı ile araba kullanmaya dönebilmek.
Bacak Kaldırma
Karnınızın altına bir yastıkla yatın, bacaklarınızı yatağın kenarından kaldırın. (Kalça ekstansiyonu, diz fleksiyonu ile birlikte kalça ekstansiyonu, kalça abduksiyonu) Haftada 3 kez 8-15 kez tekrarlayın.
Köprü Egzersizi
Bacakları bükerek sırt üstü yatın. Karın kaslarını kasın. Kalçaları yukarı kaldırın ve düzleştirin. Opere bacak kalça fleksiyonunda ya da düz olabilir. Haftada 3 kez 8-15 kez tekrarlayın.
Split Squat- Lunge
Tek bacakla öne adım alın. Core ve kalça kaslarını kasın. Vücudu kalçadan yukarı ve aşağı, dizden bükülerek indirin ve kaldırın. Öne doğru eğilmeyin. Vücut ağırlığınızı ön dizinizin ve ayağınızın arkasında tutun. Haftada 3 kez 8-15 kez tekrarlayın. Diğer tarafta tekrarlayın.
İleri ve Geri Ağırlık Aktarma
Sabit bir desteğin yanında durun. Bir topuğunuzu diğer ayağın önüne koyun. Karın ve alt kalça kaslarını kasın. Ağırlığınızı ayaklarınızın topukları arasında öne ve arkaya doğru aktarın. Günde 3 kez 6-8 kez tekrarlayın. Diğer topukta tekrarlayın.
Merdivende Yukarı-Aşağı Ağırlık Aktarımı
Denge için korkuluk kullanın. Karın kasları aktifleştirin. Bir ayağınızı bir basamağa koyun, vücudu kaldırarak yukarı çıkın. Kalçayı her zaman düz tutun. Kollarla çekmekten kaçının. Haftada 3 kez 8-15 kez tekrarlayın. Diğer tarafta tekrarlayın.
Merdivende Yana Ağırlık Aktarma
Ayak parmaklığa bakacak şekilde bir ayağınızı bir basamağa koyun. Yanlara doğru adım atın, kalça kaslarını kullanın. Aşağı veya öne eğilmeyin. Haftada 3 kez 8-15 kez tekrarlayın. Ters parmaklığı kullanarak diğer tarafta tekrarlayın.
Denge Tahtası
Daima kendinizi güvende hissedeceğiniz şekilde denge egzersizleri yapın!
Destek için bara tutunun ve denge tahtasına veya çıkın. Ayaklarınızı ortalayın, omuz genişliğini kadar bacaklarınızı açın. Core ve kalça kaslarını kasın. Stabil hissetme pratiği yapın. Ardından, tahtayı (veya yastığı) bir tarafa yana doğru iterek karşı dizini bükerek dengede durmaya çalışın. Ayrıca öne ve arkaya doğru dengede durmaya çalışın. Kalçayı düz tutun.
Kaynakça
1) Gill SD, McBurney H. Does Exercise Reduce Pain and Improve Physical Function Before Hip or Knee Replacement Surgery? A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Archives of physical medicine and rehabilitation. 2013;94(1):164-76.
2) Ferrara PE, Rabini AL, Maggi LO, Piazzini DB, Logroscino G, Magliocchetti G, Amabile E, Tancredi G, Aulisa AG, Padua L, Gnocchi DC. Effect of pre-operative physiotherapy in patients with end-stage osteoarthritis undergoing hip arthroplasty. Clinical rehabilitation 2008;22(10-11):977-86.
3) Karachalios T, Komnos G, Koutalos A. Total hip arthroplasty: Survival and modes of failure. EFORT Open Rev. 2018;3(5):232-239. Published 2018 May 21. doi:10.1302/2058-5241.3.170068
4) https://vch.eduhealth.ca/en/permalink/phem1069
5) Liu XW, Zi Y, Xiang LB, Wang Y. Total hip arthroplasty: areview of advances, advantages and limitations. Int J Clin Exp Med. 2015;8(1):27-36. Published 2015 Jan 15.
6) Galea MP, Levinger P, Lythgo N, Cimoli C, Weller R, Tully E, McMeeken J, Westh R. A targeted home-and center-based exercise program for people after total hip replacement: a randomized clinical trial. Archives of physical medicine and rehabilitation 2008;89(8):1442-7.
7) Stockton KA, Mengersen KA. Effect of multiple physiotherapy sessions on functional outcomes in the initial postoperative period after primary total hip replacement: a randomized controlled trial. Archives of physical medicine and rehabilitation 2009;90(10):1652-7.
8) Coulter CL, Scarvell JM, Neeman TM, Smith PN. Physiotherapist-directed rehabilitation exercises in the outpatient or home setting improve strength, gait speed and cadence after elective total hip replacement: a systematic review. Journal of physiotherapy. 2013;59(4):219-26.
9) Freburger J. An analysis of the relationship between the utilization of physical therapy services and outcomes of care for patients after total hip arthroplasty. Physical therapy 2000;80(5):448-458.
10) Umpierres CS, Ribeiro TA, Marchisio ÂE, Galvão L, Borges ÍN, Macedo CA, Galia CR. Rehabilitation following total hip arthroplasty evaluation over short follow-up time: Randomized clinical trial. Journal of rehabilitation research and development. 2014;51(10):1567-78.
11) Perhonen MA, Franco F, Lane LD, Buckey JC, Blomqvist CG, Zerwekh JE, Peshock RM, Weatherall PT, Levine BD. Cardiac atrophy after bed rest and spaceflight. Journal of applied physiology 2001;91(2):645-53.
12) Mahendra G, Pandit H, Kliskey K, Murray D, Gill HS, Athanasou N. Necrotic and inflammatory changes in metal-on-metal resurfacing hip arthroplasties: relation to implant failure and pseudotumor formation. Acta orthopaedica 2009;80(6):653-9.