10-05-2021, 08:52 PM
CEREBRAL PALSY VE REHABİLİTASYONU
Pediatrik rehabilitasyon, doğum öncesi, doğumda ya da doğum sonrası nedenlerle oluşabilen fiziksel, zihinsel, duyu-algı ya da bilişsel bozuklukların yarattığı özür ya da engel tablosuna ekip yaklaşımıdır.
Cerebral palsy , fonksiyonel aktivitelerde kısıtlılıklara neden olan, postür ve hareket sistemindeki ilerleyici olmayan, kalıcı bozukluk olarak tanımlanabilir; bu tabloya duyu, algı ve iletişim sorunları, epilepsi ve kas-iskelet sistemi sorunları da eşlik edebilmektedir. Rehabilitasyon uygulamaları içinde fizyoterapi yaklaşımları, duyusal ve motor deneyimleri normalleştirmek, düzgün postür ve bağımsız fonksiyonel aktiviteyi sağlamak, kas tonusunu düzenlemeye çalışmak, görsel ve işitsel reaksiyonları geliştirmek, normal motor gelişimi desteklemek ve motor kontrolü sağlamak, var olan hareketin kalitesini artırmak, yürümeyi geliştirmek, oluşabilecek yumuşak doku, eklem ve postür bozukluklarını önlemeye çalışmak, ortopedik ve cerrahi girişimleri desteklemek ve sonuçta çocuğu gençlik ve yetişkin dönemlerine hazırlamak gibi amaçlar taşır. Gerçekçi hedefler ve önceliklerin belirlenmesi, ailenin bilgilendirilmesi ve fizyoterapi programına aktif katılımının sağlanması fizyoterapinin başarısını artıracaktır.
Serebral palsili (SP) çocukların rehabilitasyonunda, kas güçlendirme, germe ve masaj gibi geleneksel tekniklerden nörogelişimsel tedavi gibi daha karmaşık motor öğrenmeye dayalı teorilere kadar değişen çeşitli yaklaşımlar ve teknikler kullanılır. SP'de görülen motor bozukluklara sıklıkla duyu, biliş, iletişim, algı bozuklukları ve/veya davranış bozuklukları eşlik eder; böylece terapi yaklaşımları çocuğun bireysel ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde düzenlenir.
SP semptomları kişiden kişiye hafif ile şiddetli arasında değişir. SP'li bazı kişiler yürümekte ve oturmakta zorluk çekebilir . SP'li diğer kişiler nesneleri kavramakta zorlanabilirler.Semptomlar zamanla daha şiddetli veya daha az şiddetli hale gelebilir. Ayrıca beynin etkilenen kısmına bağlı olarak da değişebilir.
Sıklıkla karşılaşılan durumlardan bazıları şunlardır:
- yuvarlanma, tek başına oturma veya emekleme gibi motor beceri kilometre taşlarına ulaşmada gecikmeler
- çok gevşek veya çok sert olmak gibi kas tonusundaki değişiklikler
- Konuşma gelişiminde gecikmeler ve konuşma zorluğu
- spastisite veya sert kaslar ve abartılı refleksler
- ataksi veya kas koordinasyonu eksikliği
- titreme veya istemsiz hareketler
- aşırı salya ve yutma sorunları
- yürüme zorluğu
- tek elle ulaşmak gibi vücudun bir tarafını tercih etmek
- nöbetler , zihinsel engeller ve körlük gibi nörolojik problemler
2-Çocuğun fonksiyonel kapasitesini arttırmak. Serebral palsili çocukların günlük yaşantıda bağımsızlığını kazanması için gelişim evrelerindeki fonksiyonları tamamlaması gerekir. Bu fonksiyonlar: Baş kontrolü, ön kollar üzerinde durma, eller üzerinde durma, dönme, sürünme, oturma, emekleme, diz üstü durma, ayakta durma ve yürümedir.
Klinik Belirtiler
Serebral palsinin tanımlayıcı fiziksel özelliklerinden biri;kaslarda normal olmayan sert,katı veya gerginlik mevcuttur,bu mevcut durum spastisitedir. Spastisite, çocuğun özellikle kalça, diz, ayak bilekleri, omuzlar, dirsekler ve bileklerdeki kas hareketlerini kontrol etme yeteneğini azaltır. Spastisite ayrıca abartılı reflekslere neden olarak hareketlerin düzensiz veya gergin görünmesine neden olabilir.
Fizyoterapistler, gergin kasları gevşetmeye yardımcı olmak için basit germe ve güçlendirme egzersizlerini rehabilitasyon içine ekler. Kas tonusunu artırmak için ek egzersizler, serebral palsili bir çocuğun vücut hareketlerini daha iyi kontrol etmesine yardımcı olabilir. Fizik tedavi ayrıca dengeyi iyileştirmeyi, duruşu güçlendirmeyi ve düzensiz yürüyüş nedeniyle eklem sorunları riskini azaltmayı amaçlar.
Ergoterapistler, çocukların yazma, yemek yeme, giyinme ve diğer rutin görevlerde yardımcı olabilecek ellerindeki hareketi ve koordinasyonu kontrol etmelerine yardımcı olur. Terapistler, daha şiddetli semptomları olan çocukların günlük zorluklarla başa çıkmanın yaratıcı yollarını bulmalarına yardımcı olur.
SEREBRAL PALSY NASIL SINIFLANDIRILIR ?
Serebral palsi, Kaba Motor Fonksiyon Sınıflandırma Sistemine (GMFCS) göre sınıflandırılır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Avrupa'daki Serebral Palsi Gözetimi, SP'li kişilerin fiziksel yeteneklerini belirlemek için evrensel bir standart olarak GMFCS'yi geliştirdi. Sistem şunlara odaklanır:
- oturma yeteneği
- hareket ve hareketlilik yeteneği
- grafik bağımsızlık
- uyarlanabilir teknolojinin kullanımı
GMFCS'nin beş seviyesi:
1. seviye serebral palsi
Seviye 1 CP, sınırlama olmaksızın yürüyebilme ile karakterize edilir.
2. seviye serebral palsi
Seviye 2 CP'ye sahip bir kişi sınırlama olmaksızın uzun mesafeler yürüyebilir, ancak koşamaz veya zıplayamaz.Yürümeyi ilk öğrenirken bacak ve kol destekleri gibi yardımcı cihazlara ihtiyaç duyabilirler. Ayrıca evlerinin dışında dolaşmak için tekerlekli sandalye kullanmaları gerekebilir .
3. seviye serebral palsi
Seviye 3 CP'li bir kişi az destekle oturabilir ve desteksiz ayakta durabilir.İçeride yürürken yürüteç veya baston gibi elde taşınabilir yardımcı cihazlara ihtiyaçları vardır. Ayrıca evin dışında dolaşmak için tekerlekli sandalyeye ihtiyaçları var.
4. seviye serebral palsi
Seviye 4 CP olan bir kişi yardımcı cihazların kullanımı ile yürüyebilir.Tekerlekli sandalyede bağımsız hareket edebilirler ve otururken biraz desteğe ihtiyaçları vardır.
5. seviye serebral palsi
Seviye 5 CP'li bir kişinin baş ve boyun pozisyonunu korumak için desteğe ihtiyacı vardır.
Oturmak ve ayakta durmak için desteğe ihtiyaçları vardır ve motorlu bir tekerlekli sandalyeyi kontrol edebilirler.
REHABİLİTASYON SÜRECİNDE YAPILMASI GEREKENLER
Değerlendirme
1. serebral palsi tipi: Çocukta hangi tip kasılma var ona bakılır. Bu kasılma türleri şunlardır:
Spastisite: Pasif harekete veilen dirence denir. Çocuk hareket etmek istediğinde spastisite artar. Spastik CP, yaklaşık olarak etkileyen en yaygın CP türüdür. Kasların sertleşmesine ve abartılı reflekslere neden olarak yürümeyi zorlaştırır. Spastik SP'li birçok insan , yürürken dizlerini bükmek veya bacaklarıyla makas benzeri hareketler yapmak gibi yürüme anormalliklerine sahiptir . Kas zayıflığı ve felç durumları da kişilerde mevcut olabilir. Semptomlar tüm vücudu veya vücudun sadece bir tarafını etkileyebilir.
Distoni: kıvrılan boru ya da dönme tarzındaki kasılmalara denir.
Atetoid: istemsiz yılanvari hareketlere denir.
Ataksi: koordinasyon ve denge bozukluğudur.Ataksik CP, en az görülen CP türüdür. Ataksik SP, genellikle düzensiz, beceriksiz veya sarsıntılı görünen istemli kas hareketleri ile karakterizedir .SP'nin bu formuna sahip kişiler genellikle denge ve koordinasyon sorunları yaşarlar. Nesneleri kavramak ve yazmak gibi yürümekte ve ince motor fonksiyonlarını yerine getirmekte zorluk çekebilirler.
Hipotoni: çocukta kasılma yoktur tam aksine çocuk pelte kıvamındadır.Hipotonik CP, kas tonusunun azalmasına ve aşırı gevşemiş kaslara neden olur. Kollar ve bacaklar çok kolay hareket eder ve bir bez bebek gibi gevşek görünür.Bu tip SP'li bebeklerin başları üzerinde çok az kontrolü vardır ve nefes almada güçlük çekebilirler. Yaşlandıkça, zayıflamış kasları nedeniyle dik oturmakta zorlanabilirler. Ayrıca konuşma güçlüğü, zayıf refleksler ve yürüme anormallikleri olabilir.
2. fonksiyonel değerlendirme: Çocuğun fonksiyonel durumu tespit edilir. Yapabildiği ve yapamadığı fonksiyonlara bakılır.
3. Yapısal değerlendirme: Çocuktaki kasılan bölgeler,Vücuttaki zayıf hareketler, (örnek: dirsek bükme kasında zayıflık),Vücutta yapısal bozukluk oluşmuş yerler,vücutta yapısal bozulma tehlikesi olan yerlere bakılır.
4. Çocuğun algılama kapasitesi: Zeka değerlendirmesini eğitimciler yapar ama rehabilitasyona başlamadan önce mutlaka rehabilitasyon ekibi tarafından tedavi progamından önce kabaca değerlendirilmelidir.
Ayrıca değerlendirme de çocuğun yaşı ailenin sosyakültürel seviyesi ve çocuğun ve ailenin tedaviye katılımı değerlendirilmelidir.
Serebral palsi rehabilitasyonunun en önemli kısmı değerlendirmedir. Hedefe yönelik aktif rehabilitasyon yapıldığında çocuğun biyomekanik yapısında çok sık değişiklikler olmaktadır. Bu değişiklikler göz önüne alınmadan rehabilitasyona devam edildiğinde bir süre sonra yapılan rehabilitasyon yarar yerine zarar verebilir.
Serebral palsi ile başka hangi durumlar ilişkilidir?
SP'li kişilerin aşağıdaki gibi başka sorunları olabilir:
- konuşma ve dil bozuklukları dahil olmak üzere iletişim zorlukları
- salya akması
- skolyoz (eğrilik), lordoz (semer sırtı) ve kifoz (kambur) gibi omurga deformitesi
- Kireçlenme
- kaslar ağrılı pozisyonlarda kilitlendiğinde ortaya çıkan kontraktürler
- inkontinans
- osteopeni veya kemikleri kolayca kırılabilir hale getirebilen zayıf kemik yoğunluğu
- diş problemleri
Serebral palsi rehabilitasyona multidisipliner çalışmayı gerektirir. Çocukta serebral palsi belirtileri görüldüğü andan itibaren gelişim nörolojisi tarafından takip edilmelidir. Gelişim nöroloğunun uygun gördüğü en erken dönemde rehabilitasyona başlanmalı ve hiç ara vermeden devam edilmelidir. Çocukta spastisite nedeniyle rehabilitasyonda ilerleme durduğunda hatta gerilemeye başladığında mutlaka spastisite cerrahisine yönelik değerlendirilmelidir. Vücutta yapısal bozukluklar gelişmiş ise çocuk ortopedisti tarafından değerlendirilmelidir.
Ülkemizde en yaygın uygulanan fizyoterapi yöntemi eski bobath yöntemidir. Bu yöntemde, ilk önce kasılma germeyle ortadan kaldırılmaya çalışılır. Daha sonra yeni kas tonusu (kas kıvamı)vücuda öğretilmeye çalışılır ve bundan sonra bu normal tonusun fonksiyonda kullanılması sağlanır. Bu ilke hala geçerlidir fakat kasılmayı ortadan kaldırmaya yönelik olan germe çalışmalarının serebral palsi rehabilitasyonunda etkisiz olduğu görülmüştür.Germeyle elde edilen gevşeme çocuk aktif hareket etmek istediğinde ortadan kalkmaktadır. Bir süre germe yapılmadığında çok hızlı kasılmalar artmaktadır.Bu yüzden bobath tedavi yöntemini uygulayanlar germe egzersizlerinden vazgeçmişlerdir.Bobath konsepti yönteminde ise egzersiz yapılmamaktadır. Çocuk günlük yaşantı içersinde oyun aktiviteleri ile çocuğun yapamadığı hareketleri ona öğretmeye çalışılır.Bu tedavi yönteminde tedaviye çok erken başlanılmalıdır. Eğer kasılma vücutta yerleşmiş ise oyun aktiviteleri ile normal kas kıvamının yerleştirilmesi çok zordur.
Yakın zamanda popüler olan thera suit terapi yönteminde ise çocuğun duruşunu normale yakın hale getiren bir elbise kullanılır.Bu elbise uzun süre giyildiğinde kasılmalarda azalmalar görülür. Buradaki tedavi bir demir kafes içersinde yapılır. Thera suit terapi yöntemini uygulayabilecek iyi eğitilmiş fizyoterapist sayısı çok azdır. Son zamanlarda çıkan taklitleri ile de bu yöntemi kullanmayı hiç bilmeyen meslektaşlarımız tarafından çocuklar tedavi edilmektedirler. Bu yöntem üç yaş altı çocuklarda kullanılmamaktadır.
KOLAYLAŞTIRILMIŞ EGZERSİZLERLE SEREBRAL PALSİ REHABİLİTASYONU
Bu yöntem spastisite cerrahisi öncesi ve sonrası rehabilitasyonunda kullanılmaktadır. Serebral palsili (spastik) çocukta esas problem beyindeki hasardır. Bu hasarın mevcut tedavi sistemleri ile tedavi edilmesi mümkün değildir. Bu çocukların tedavisindeki yapılan, beynin şekil değiştirme özelliğinden faydalanarak hasarlı bölgelerin görevini sağlam bölgelerin üstlenmesini sağlamaktır. Bu da hasarlı bölgelerin görevini sağlam bölgelerin öğrenmesiyle olmaktadır. Öğrenmede kolaydan zora doğru olmalıdır. Su içinde yapılan rehabilitasyonun etkili olduğu kabul görmüştür.Burada çocuğun yapamadığı hareketlere suyun kaldırma gücü yardımcı olur ve çocuk hareketleri daha kolay yapar. Bu sayede çocuk hareketleri sık yaparak beynin öğrenmesini sağlar. Çocuk hareketleri yapmayı hızlandırdığında su bu sefer direnç vererek yapının kuvvetlenmesini sağlar.
Kolaylaştırılmış egzersizlerle serebral palsi rehabilitasyonun da su içinde yapılan egzersizlerin fayda mekanizmasına yakın özellikler bulunur.
Bu yöntemde ilk önce gövde egzersizleri yapılır. Bunun nedeni kuvvetli gövdeye bağlanan kollar, bacaklar ve başın daha kontrollü ve daha rahat hareket edebilecek olmasıdır. İkinci olarak değerlendirme sonucunda tespit edilen kollarda ve bacaklardaki zayıf yerlerin kuvvetlendirilmesidir. Üçüncü olarak ise fonksiyonel egzersizler çalıştırılır.
Gövde egzersizleri:
Gövde egzersizlerini bobath topu üzerinde çalışılabilir.
Bunun nedeni:
- Ritmik hareketler kasılmayı azaltmaktadır. Topun üzerinde ritmik hareketler çok kolay yapılır. Örnek: topta yüz üstü yatarak öne arkaya sallanma egzersizi.
- Topun üzerinde oturarak gövde kuvvetlendirme egzersizleri yapılırken aynı zamanda dengede çalıştırılır.
- Yerde yapılan gövde egzersizlerinde sadece karın ve sırt kasları kuvvetlenir. Topun üzerinde yapılan gövde egzersizlerinde karın ve sırt kaslarının yanı sıra stabiliteyi sağlayan diğer kaslarda kuvvetlenir.
- Topun üzerinde gövde egzersizleri yapılırken çocuk kollarını ve bacaklarını da kullanmak zorunda kalmaktadır. Bu da kollarda ve bacaklarda aktif hareketin artmasını sağlar.
- Bobath topunun maliyeti çok ucuzdur. Her aile evine alıp evde top egzersizlerini yapabilir.
Eğer gövdede hiç aktif hareket yoksa pasif oturma egzersizi yapılır.Çocuk koltuk altından vücut ağırlığı gövdeye verildiğinde yapı bozulmayacak şekilde tutulur. Çocuk topun üzerinde otururken top hızlı bir şekilde öne arkaya hareket ettirilir. İlk aşamada gövde hareketlerine yardımcı olunur. Belirli bir süreden sonra topun yer değiştirmesine çocuk aktif olarak tepki vermeye başlar.Belirli oranda aktif hareket ortaya çıktıktan sonra gövde kontrolünün daha çok çocuk tarafından yapılması için tutuş yeri kalçalara getirilir. Bu şekilde öne arkaya salınmada çocuk gövdesini aktif çalıştırma imkanı bulacaktır.
Gövdedeki aktif hareket tam ortaya çıktıktan sonra çocuğu dizlerinden tutulur. Topun üzerinde çocuk öne arkaya ve sağa sola hareket yaptırılarak gövdenin kuvvetlenmesi sağlanır.
Kolların ve bacakların çalıştırılması:
Kollarda ve bacaklardaki zayıf yerleri çalıştırırken egzersiz lastikleri kullanılabilir. Harekete başlarken her iki yönde de gergin olacak şekilde egzersiz lastikleri çocuğa bağlanır.Bağlanan egzersiz lastiklerinden birinin direnci diğerinden bir derece fazla olmalıdır.Bu şekilde çalışmanın avantajları:
- Egzersiz lastikleri çocuğun hareket yapacağı yönü çocuğa öğretir.
- Direnci fazla olan egzersiz lastiğini zayıf olan yöne yardımcı olacak şekilde bağladığımızda çocuk bu hareketi daha kolay yapar. Bunun sonucunda çocuk harekete daha çok katılır ve hareket sık yapıldıkça çocuk hareketi öğrenir.Harekette belirli bir kuvvetlenmeden sonra egzersiz lastiklerinin yeri değiştirilir. Direnci fazla olan egzersiz lastiği zayıf olan yere direnç vereceğinden dolayı yapı kuvvetlenir.
- Egzersiz lastikleri ile yapılan çalışmada bükme ve itme hareketleri birlikte yapılmaktadır. Bu da çocuğun fonksiyonel egzersizlerde hareketi daha kolay kullanmasını sağlar.
- Egzersiz lastikleri ile yapılan çalışmada hareketi yaptıran kişi hiçbir zaman zorlayıcı aktivitelerde bulunmaz. Egzersiz lastiklerinin yardım etme özelliğinden faydalanır. Bu da hareketi yaptıran kişinin zorlanmamasını sağlar ve hareket daha uzun süre çalıştırılabilir.
- Egzersiz lastikleri olmadan yapılan çalışmada hareketi yaptırırken hep aynı derecede yardımcı olma ve direnç verme sağlanamaz.Bu da öğrenmeyi zorlaştırır.Egzersiz lastikleri ile yapılan çalışmada hep aynı yardım ve direnç verilir. Bu da öğrenmeyi kolaylaştırır.Egzersiz lastiklerinin maliyeti düşüktür. Her aile evinde uygulayabilir.
Kolaylaştırılmış egzersizlerle serebral palsi rehabilitasyonun da fonksiyonel egzersizler Kfed (fonksiyonel egzersizler düzeneği) ile yapılmaktadır.Bu düzenekte çocuk egzersiz lastiklerinin yardımıyla hareketi kolay yapacak şekilde bağlanır.Egzersiz lastiklerinin bağlandığı yerler yukarı aşağıya ve öne arkaya gitmektedirler. Bu da egzersiz lastiklerinin yardım etme seviyesini ayarlar. Çocuk burada hareketi öğrendikçe yardım azaltılarak çocuğun hareketlere daha fazla katılması sağlanır ve çocuk fonksiyonları bu düzenekte öğrendikçe günlük yaşamdada yapmaya başlar.
Kfed (fonksiyonel egzersizler düzeneği) ile çalışmanın avantajları:
- Egzersiz lastiklerinin ilk gerilmeden belirli bir gerginliğe kadar hep aynı direnci vardır. Egzersiz lastikleri bu düzenekte çocuğa fonksiyona yardımcı olacak şekilde bağlandığında bu özellikten dolayı fonksiyonun başladığı andan tamamlayıncaya kadar hep aynı derecede yardım etmektedir. Bu da çocuğun hareketi öğrenmesini hızlandırır. Şu aşamada egzersiz lastiklerinin yerine uygulanacak elektronik sistem üzerinde yoğunlaşılmıştır. Bu sistemde çalışıldığında daha efektif sonuçlar alınacağını düşünülmektedir.
- Bu düzenekte çocuk egzersiz lastikleri ile bağlı iken sadece bizim istediğimiz fonksiyon yönünde hareket edebilmektedir.
- Fonksiyonel egzersizleri çalıştırmak hareketi yaptıran kişi açısından çok zordur. Belirli bir süre çalıştıktan sonra hareketi yaptıran kişi zorlanır ve uzun süre fonksiyonel egzersizleri yaptıramaz. Bu düzenekte çocuk bağlı iken hareketleri yaptıran kişi sadece düzeneğin başında durur ve uzun süre fonksiyonel egzersizler çalıştırılabilir.
- Düzeneğin boyutu çok büyük olmadığından dolayı her evde rahatlıkla kullanılabilir.
Serebral palsi rehabilitasyonunda en önemli faktör tedaviye erken dönemde başlanılmasıdır. Aktif ve hedefe yönelik fizyoterapi yapıldığında ve rehabilitasyon ekibinin diğer elemanları ile gerektiği dönemde birlikte çalışıldığında beyindeki hasarın müsaade ettiği en üst fonksiyonel durum ortaya çıkartılabilir.
Günümüz hareket, kas koordinasyonu ve yürüyüşü engelleyen bir nöromüsküler bozukluk olan serebral palsili çocuklar için çok çeşitli rehabilitasyon tedavileri sunmaktadır.
Serebral palsili (SP) çocukların rehabilitasyonunda, kas güçlendirme, elle germe ve masaj gibi geleneksel tekniklerden nörogelişimsel tedavi gibi daha karmaşık motor öğrenmeye dayalı teorilere kadar değişen çeşitli yaklaşımlar ve teknikler kullanılır. SP'de görülen motor bozukluklara sıklıkla duyu, biliş, iletişim, algı bozuklukları ve/veya davranış bozuklukları eşlik eder; böylece terapi yaklaşımları çocuğun bireysel ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde düzenlenir. Yaklaşımlar ekipmanlı ve ekipmansız olarak iki gruba ayrılabilir. Ekipmansız rehabilitasyon yaklaşımlarına örnek olarak nörogelişimsel tedavi, iletken eğitim kısıtlaması kaynaklı hareket terapisi ve görev odaklı terapi verilebilir ; robotik terapi, sanal gerçeklik ve binicilik terapisi ise ekipmanlı rehabilitasyon yaklaşımlarına örnektir. CP yaygın, engelleyici bir durumdur. Kanıta dayalı yöntemlerin uygulanması çocuklarda maksimum kazanımı sağlar. Ayrıca hastanın motivasyonunu artıran, günlük yaşam aktivitelerini ve katılımını hedefleyen yaklaşımlar da SP'li çocukların fonksiyonel iyileşmelerinde en etkili yaklaşımlardır.
Yoğun rehabilitasyon tedavileri genellikle erken çocukluk döneminde başlar ve kas kontrolünü iyileştirmek, spastisiteyi yönetmek ve çocuğunuzun özgüvenini geliştirmesine yardımcı olmak için tasarlanmıştır . Bazı çocuklar yetişkinlik döneminde fiziksel ve mesleki terapistlerle çalışmaya devam edebilir.
Yardımcı Cihazlar
Bu cihazlar spastisiteyi yönetmeye, uzuvları doğru pozisyonda tutmaya ve kemiklerin ve eklemlerin olağandışı hizalanmasının kalıcı hale gelmesini önlemeye yardımcı olur.
Bir doktorun sağlayabileceği çeşitli atel ve diğer cihazlar vardır. Fizyoterapistler, en etkili seçeneği seçmek ve buna alışmalarına yardımcı olmak için çocuklarla bire bir çalışır. Bazı cihazlar, bir çocuk uyanık ve hareket halindeyken kullanılmak üzere tasarlanırken bir başka tür cihazlar, bir çocuk uyurken tendonları nazikçe germek için özel olarak tasarlanabilir.
Konuşma Terapisi
Serebral palsili bazı çocuklar kelimeleri oluşturmakta ve net konuşmakta zorluk çekebilirler. Bu iletişim kuramama genellikle bir çocuk için sinir bozucudur. Konuşma patologları, beyni tek tek kelimeleri, sesleri, sayıları ve hareketleri telaffuz etmek, anlamak ve yorumlamak için eğiten egzersizler kullanarak çocuğun sözlü motor becerilerini ve iletişim zekasını artırır.
Rekreasyon Terapisi
Serebral palsi durumu olan çocukların ve genç yetişkinlerin fiziksel, bilişsel, duygusal ve sosyal becerilerini geliştirmek için rekreasyon terapisi sunmaktadır. Bu aynı zamanda çocukların fiziksel ve mesleki terapide öğrendikleri becerileri günlük aktivitelerine dönüştürmelerine yardımcı olur.
Rekreasyon terapisi, çocukların pratik becerileri, genellikle açık havada gerçekleşen eğlenceli, sosyal deneyimlerle birleştirmelerine olanak tanır. Doktorlarımız, kayak veya yüzme içeren veya çocukların tekerlekli sandalye basketbolu gibi organize bir takım sporuna katılmaya hazırlanmalarına yardımcı olan bir gezi planlayabilir.
Ayrıca çocukların ata bindiği hipoterapi gibi teknikler de kullanılıyor. Atların yürürken yaptıkları koordineli hareketler, çocukların kendi denge ve yürüyüş duyularında daha rahat olmalarına yardımcı olabilir.
Rekreasyon terapisi bağımsızlığı teşvik eder ve restoran veya sinema salonu gibi sosyal ortamlarda gezinirken çocukların ve ailelerinin daha rahat hissetmelerine yardımcı olabilir.
Dans Terapisi
(López-Ortiz C, Gaebler-Spira DJ, Mckeeman SN, Mcnish RN, Green D. Dance and rehabilitation in cerebral palsy: a systematic search and review. Dev Med Child Neurol. 2019 Apr;61(4):393-398. doi: 10.1111/dmcn.14064. Epub 2018 Oct 23. PMID: 30350851.)
Amaç: Serebral palsili (SP) çocuk ve yetişkinlerin nörorehabilitasyonunda müzikle dans ve hareketin (ritmik işitsel stimülasyon [RAS]) kullanımına ilişkin araştırma literatürünü gözden geçirmek.
Yöntem: SP'de dans ve RAS üzerine araştırma literatürünün sistematik bir araştırmasını ve kalite değerlendirmesini yaptık. Ek olarak, araştırma sonuçlarını Uluslararası İşlevsellik, Engellilik ve Sağlık Sınıflandırması (ICF) çerçevesine bağladık.
Sonuçlar: Çalışmalar, SP'li bireyler için dans ve RAS'ın vücut fonksiyonları, özellikle denge, yürüyüş, yürüme ve kardiyorespiratuar uygunluk üzerindeki faydalarına dair ön kanıtlar gösterdi. Araştırma boşlukları, ICF'nin tüm alanlarında, özellikle katılım ve çevre alanlarında belirgindir.
Yorum: Nicel araştırma sonuçlarının ICF'nin klinik sınıflandırmasına çevrilmesini kolaylaştırmak için, nicel rehabilitasyon araştırmalarının geleneksel alanlarını, araştırma güçlü yönlerini ve artan titizliğin istendiği alanları vurgulayan ICF kategorileri ile ilişkilendiren bir tablo oluşturulmuştur. Dans ve RAS'ın vücut işlevleri, duygusal ifade, sosyal katılım ve tutum değişikliği üzerinde olumlu etkileri olma potansiyeli, gelecekteki araştırmalarda dikkate alınması gereken alanlardır.
Bu makalenin eklediği şey: Müziğe dans ve hareket potansiyeli, serebral palsili çocuklarda ve yetişkinlerde dengeye, yürüyüşe ve yürümeye yardımcı olur. Uluslararası İşlevsellik Sınıflandırması, Engellilik ve Sağlık alanlarında, özellikle katılım ve çevre alanlarında araştırma boşlukları belirgindir.
HİPPOTERAPİ
(Park ES, Rha DW, Shin JS, Kim S, Jung S. Effects of hippotherapy on gross motor function and functional performance of children with cerebral palsy. Yonsei Med J. 2014 Nov;55(6):1736-42. doi: 10.3349/ymj.2014.55.6.1736. PMID: 25323914; PMCID: PMC4205717.)
-Amaç: Çalışmamızın amacı, spastik serebral palsili (SP) çocuklarda hipoterapinin kaba motor fonksiyon ve fonksiyonel performans üzerindeki etkilerini araştırmaktı.
Gereç ve yöntem: 8 hafta boyunca haftada iki kez 45 dakika hippoterapi uygulanan spastik SP'li 34 çocuğu (E:K=15:19, yaş: 3-12 yaş) çalışmaya dahil ettik. Spastik SP'li 21 çocuk kontrol grubuna alındı. Kaba motor fonksiyon sınıflandırma sistemi düzeyi ve ortalama yaş dağılımı, iki grup arasında anlamlı farklılık göstermedi. Kaba Motor Fonksiyon Ölçümü (GMFM)-66, GMFM-88 ve Engellilik Envanterinin Pediatrik Değerlendirmesi: Fonksiyonel Beceriler Ölçeği (PEDI-FSS) dahil olmak üzere sonuç ölçümleri, sonuç ölçümleri olarak tedaviden önce ve 8 haftalık müdahaleden sonra değerlendirildi.
Sonuçlar: GMFM-66, GMFM-88 veya PEDI-FSS'nin ortalama başlangıç toplam puanlarında müdahale ve kontrol grupları arasında anlamlı bir fark yoktu. 8 haftalık müdahaleden sonra, ortalama GMFM-66 ve GMFM-88 skorları her iki grupta da önemli ölçüde iyileşti. Bununla birlikte, hipoterapi grubu, E boyutunda ve GMFM-66 toplam puanında kontrol grubuna göre anlamlı ölçüde daha fazla gelişme gösterdi. Toplam PEDI-FSS puanı ve 3 alanının alt puanları, hipoterapi grubunda önemli ölçüde iyileşti, ancak kontrol grubunda bu gelişme olmadı.
Sonuç: Çalışmamızın sonuçları, kontrol grubuna kıyasla SP'li çocuklarda hipoterapinin kaba motor fonksiyon ve fonksiyonel performans üzerindeki yararlı etkilerini göstermektedir. PEDI-FSS puanlarındaki anlamlı iyileşme, hipoterapinin SP'li çocukların fonksiyonel performansını en üst düzeye çıkarmak için yararlı olabileceğini düşündürmektedir.
AQUATERAPİ
Günümüzde kullanılan başlıca üç teknik vardır. Bunlar PNF paternlerinin su içi uygulaması temeline dayanan Bad Ragaz Ring Metodu, yüzme eğitimi olarak da anılan Halliwick metodu ve tedavi amaçlı kullanılmayan sağlıklı kişilerde esnekliği, enduransı, kas kuvvetini arttırmak amaçlı kullanılan Watsu tekniğidir.Son yıllarda karada gerçekleştirilen egzersizlere alternatif olarak su içi egzersizler gündeme gelmektedir. Su içi egzersiz uygulamaları kuvvetlendirme, germe egzersizleri fonsiyonel aktivite çalışmaları ve denge eğitimi için eğlenceli, motivasyonu arttıran ve güvenli bir çalışma ortamı sunmaktadır.